سخنوران زبان پارسی

تاریخ ادبیات و ظهور سخنوران زبان پارسی: در هیچ کجای جهان ادبیات و تاریخ اینچنین بهم نپیوسته است، هر در برهه از تاریخ که ایران در سراشیبی سقوط قرار گرفته، ادبیات به کمک آن آمده است

با آمدن اسکندر نخستین بار پلی میان آسیا و اروپا برقرار گردید. از پس آن رومیان پایشان به شرق باز شد که هزار سال دوام کرد.

آنگاه با هجوم اعراب به ایران سرنوشت جهان ورق تازه ای خورد و به دنبال آن پای ترکان صحرانشین به غرب بازگشت که سیمای منطقه را تغییر داد.

تمدنی جانشین تمدنی دیگر گردید. اگر اعتبار و اقتدار امپراتوری ساسانی از میان رفت اقتدار فرهنگی دوران بعد از اسلام جای آن را گرفت و از میان آن از همه پرمایه تر ادب فارسی بود.

عرفان ایران سربرآورد و زبان فارسی زبان عشق شد و قلمروی وسیع تر از قلمرو هخامنشی را در بر گرفت ولی ایران دیگر آن ایران نبود این است که ادب فارسی آن همه از هجر و فراق و ناکامی حرف میزند حرف او بر سر آن هجر بزرگ است.

اگر عرفان به این صورت روی آور گشت برای آن بود که پای ایرانی دیگر بر زمین چندان محکم نبود کشور در ثبات و امن نبود و میبایست به آسمان چشم دوخت و او را مأمن قرار داد .

چرا ما خوش داریم که کلام موزون بشنویم؟

ذهن محتاج تحرک است و شعر (کلام موزون) و موسیقی ذهن ما را به حرکت در می آورند

وقتی که یک شعر را میشنوید ذهن شما متوجه خاطراتی می شود که در درون شما است و کلام عادی نمی تواند چنین تاثیری داشته باشد

دو مفهوم در ادبیات فارسی همواره به موازات هم حرکت میکنند:

یکی جستجوی شادی است زیرا ایرانی شادی طلب و در جستجوی آرامش و نشاط است، دیگری بیان غم است،

غم و شادی در کنار هم تمدن ایران را همراهی کرده این دو با هم هستند و ایرانی در میان این هر دو حرکت میکند.

البته در اصل گرایش فکری ،ایرانی اشراقی – احساسیاست. یا به عبارت ساده تر تفکر ادیبان ایرانی پدیده های زمینی و آسمانی را همزمان پوشش میدهد

ادبیات و آثار مکتوب ایران پیش از اسلام

پیش از سخنی بایستی بگوییم که از هزاران سال تاریخ قبل از اسلام، آثار مکتوب چندانی در دست نداریم و این خود دلایل مختلفی دارد که میتوان به عدم وجود دستگاه های چاپ و انتشار، حمله بیگانگان به ایران و نابودی ذخایر فرهنگی آن اشاره کرد

اما این که گفته می شود که پیش از اسلام، ایران فاقد شعر و ادبیات بوده از ریشه محال و حتی مضحک است

مگر می شود آن همه جشن های پرشکوه در دربار پادشاهان که همراه موسیقی و رقص و آواز بوده، از هنر شعر و شاعری تهی بوده باشد

مگر می شود در سرزمینی که کتاب مقدس پیامبر آن (سرود های اوستا) منظوم است و بر فرهنگ های بزرگی مانند هند تاثیر گذاشته، مردمانش و هنرمندانش از هنر شعر و شاعری بی خبر باشند

پس بی تردید ادبیات ایران زمین در دوران های تاریخی پیش از اسلام نه تنها از شعر و شاعری تهی نبوده بلکه شعر پس از اسلام هم از آن سرچشمه گرفته است

آثار مکتوب باقیمانده از ادبیات کهن ایران

از دوران پارسی باستان

اوستا
کتیبه داریوش اول در نقش رستم
کتیبه داریوش در کنار سوئز در موزه قاهره
کتیبه بیستون بخط میخی – از داریوش اول هخامنشی
کتیبه های خشایارشا در استخر و شوش وكوه الوند و کنار دریاچه وان

کتیبه های باقیمانده دوره ساسانیان

کتیبه نقش رستم و نقش رجب از اردشیر و شاپور اول
کتیبه پایکولی – میان قصر شیرین و سلیمانیه از نرسی
کتیبه طاق بستان از شاپور سوم
کتیبه حاجی آباد از شاپور اول

آثار مکتوب دوره ساسانیان

کارنامه اردشیر بابکان
زند و پازند
کتاب درخت آسوريك
بندهشن
دینکرت
یادگار زریران

رستاخیز ادبیات و ظهور سخنوران زبان پارسی

زبان پارسی پس از دو قرن سکوت مطلق پس از اسلام، به وسیله عموم مردم و نه شاعران و سخنوران دوباره از خاکستر برخواست و با پایمردی و نگهبانی همان مردم در قرن چهارم و در دوران امرای ادب دوست سامانی به دست سخنوران زبان پارسی چون رودکی و فردوسی رسید و این آغاز رستاخیز و شکوفایی دوباره زبان و ادبیات پارسی بود.

برای ادای دین به بزرگان و سخنوران زبان پارسی در این مجموعه نوشته به شرح مختصر زندگی و روزگار شعرای ایران زمین پس از اسلام پرداخته ایم به امید آنکه مورد توجه مردم ادب دوست ایران زمین قرار گیرد