در این نوشته به معرفی 25 نفر از فیلسوفان مشهور جهان در تمام دوران ها که بیشترین تاثیر را بر اندیشه بشر داشته اند، پرداخته ایم، کسانی که افکارشان، جوهرِجاودانگی تفکر و میوه ی درختِ تناورِ اندیشهِ آنان، زیربنایِ بینشِ بشر در جهانِ امروز است.

لزوم شناخت فیلسوفان مشهور جهان

چه به صورت تخصصی در رشته فلسفه تحصیل کرده باشید و یا اینکه از دوستدارانِ فلسفه عمومی باشید، بدانید که روشی عالی برای درکِ بهترِ جهان آغاز کرده اید و شیوه عالیتر آنکه فیلسوفان تأثیر گذار بر بینشِ بشر در تمام دوران ها را بشناسید و دیدگاه های آنان را با هم مقایسه کرده تا از تناقضات موجود، به درک عمیقتری از فلسفه برسید.

قبل از هر چیز بهتر است بدانیم که تعداد افرادی که از طریق فلسفه، بینش و خِرد خود، بر سیر تفکر بشر تاثیر گذاشته اند، بسیار زیادند و نمی توان به همه آنان پرداخت، اما فیلسوفانی که در این فهرست معرفی شده اند چکیده ای از مهمترین اندیشه های فلسفی همه دورانها را در خود دارند

در معرفی فیلسوفان مشهور جهان به آن دسته از متفکرانی پرداخته شده که با توجه به شرایط مکانی و زمان خود، جریان تفکر بشر را زنده نگهداشته و با بینش، خرد و نوشته های خود، مسیر اندیشه های فلسفی را برای نسل بشر، پایه گذاری کرده اند.

آنچه در زیر می آید فهرستی از 25 فیلسوفان مشهور جهان در تمام دوران های تاریخی از 1000 پیش از میلاد تا 2000 پس از میلاد مسیح است.

---

---

عوامل انتخاب انتخاب فیلسوفان مشهور جهان

برای اندازه گیری میزان تاثیر فلاسفه بر تفکر بشر، ابتدا مجموعه ای از کتاب ها، مستندات،مقالات، اظهار نظرها که در نقد و بررسی دیدگاه ها و افکار فیلسوفان مشهور نوشته شده جمع آوری شده سپس از محتوای آنها با الگوریتمی خاص میزانِ نفوذِ اندیشه فلاسفه برداشت و رتبه بندی شده است.

بدیهی است که ارزشگذاری اندیشه و تفکر، خود دانشی عملی است که عده ای از متخصصین فلسفه تفکر؛ با بررسی و تحلیل نوشته ها، گفته ها، نقل‌قول‌ها و ایده‌هایی که از فیلسوفان جهان برجای مانده، آنها را رتبه بندی کرده اند.

بدیهی است که در این رتبه بندی عواملی مانند نژاد، زبان و جنسیت تاثیر نداشته و اگر تصادفا تعداد زیادی از افراد این فهرست از منطقه جغرافیایی خاصی هستند و یا اینکه اندیشمندان زن و یا سیاه پوست در بین آنان نیست، هیچ ارتباطی به معیارهای سنجش نداشته است.

بایستی پذیرفت که در بیشتر دوران سه هزار ساله ای که در این رده بندی مورد نظر بوده، نابرابری های اجتماعی، نژادی و جنسیتی وجود داشته و این از واقعیت های تاریخ بشر است.

نکته دیگر آنکه، با وجود آنکه در رتبه بندی فیسوفان جهان، زبان نوشتاری و گفتاری، از عوامل سنجش نبوده اما بایستی پذیرفت کسانی که آثارشان به زبان های بین المللی مانند انگلیسی ترجمه و منتشر شده، همواره شانس بیشتری برای معرفی به اهل تفکر و عموم مردم دارند.

گفته می شود که فیثاغورث متفکر یونانی، اصطلاح فلسفه را در قرن ششم قبل از میلاد ابداع کرد. بنابراین، این نقطه شروعی مناسب برای دوره مورد بررسی به نظر می رسد.

آنچه در زیر می آید فهرستی از تأثیرگذارترین فیلسوفانی (به ترتیب اهمیت) است که تاکنون در این جهان زیسته اند هر چند که بسیاری از افراد معرفی شده برای مخاطب نام های آشنایی هستند اما ممکن است برخی هم کمتر مورد توجه بوده اند.

---

بهترین کتاب های فلسفی

کتاب های مقدماتی فلسفه 

معرفی برترین رمان‌های فلسفی جهان

---

معرفی 25 نفر از فیلسوفان مشهور جهان در تمام دوران ها

1و2- سقراط/افلاطون

سقراط (470 قبل از میلاد – 399 قبل از میلاد)

افلاطون (429 قبل از میلاد – 347 قبل از میلاد)

سقراط و افلاطون در تاریخ اندیشه از یکدیگر تفکیک ناپذیرند و بنابراین در رتبه بندی هم با یک عنوان معرفی شده اند

سقراط فیلسوفِ یونانی اهل آتن بود که به عنوان یکی از بنیانگذارانِ فلسفه غرب و به عنوان اولین فیلسوف اخلاقی شناخته می شود.

او که شخصیتی مرموز داشت، هیچ کتابی از خود به جای نگذاشت و افکار و دیدگاه های او عمدتاً از شاگردانش به وِیژه افلاطون و گزنفون و همچنین از طریق گزارش‌های نویسندگان پس از آنها، به نسل های بعد منتقل شده است

افلاطون تأثیرگذارترین شاگردان سقراط، هم فیلسوفی آتنی در یونان باستان بود. او بنیانگذار مکتب فکری افلاطونی و اولین موسسه آموزش عالی در جهان (آکادمی) بود.

او را در کنار استادش سقراط و مشهورترین شاگردش یعنی ارسطو، از فیلسوفان مشهور جهان و از مهم ترین و تأثیرگذارترین افراد تاریخ بشر و افرادی محوری در تاریخ یونان باستان و فلسفه غرب می دانند.

همچنین اغلب از افلاطون به عنوان یکی از بنیانگذاران دین و معنویت غربی یاد شده و تأثیر زیادی بر مسیحیت گذاشته است.

تصور می‌شود کل مجموعه آثار افلاطون بر خلاف آثار معاصرانش در طی بیش از از 2400 سال دست نخورده باقی مانده است. اگرچه محبوبیت آنها در نوسان بوده است، اما آثار افلاطون همواره خوانده و مطالعه شده است.

کتاب های سقراط/افلاطون

1. جمهوری
2. ضیافت (عشق)
3. فایدون (جاودانی روح)
4. لیزیس (مفهوم دوستی و عشق)
5. فایدروس (عشق و زیبایی)
6. مرد سیاسی
7. اوتیفرون (دینداری)
8. گرگیاس (فنّ سخنوری)
9. منون (فضیلت-قابلیت)
10. کریتون (دیدار کریتون دوست سقراط با او در زندان)
11. پروتاگوراس
12. هیپیاس بزرگ (زیبا)
13. ایون (هنر راوی)
14. الکیبیادس (ماهیت آدمی)
15. هیپیاس کوچک (دروغ)
16. منکسنوس (رثاء شهیدان)
17. کراتیلوس (اشتقاق واژه‏ها)
18. اوتیدم (جدل)
19. -آپولوژی رساله دفاعیه سقراط در دادگاه آتن
20. لاخس (شجاعت)
21. ته ئه تتوس (شناسایی)
22. سوفیست
23. رساله خارمیدس (خویشتن داری)
24. پارمنیدس (واحد و ایده)
25. فیلبس (لذت)
26. تیمائوس(جهان و انسان)
27. کریتیاس
28. نامه‏ ها
29. قوانین

بیشتر بخوانید:

• افلاطون فلسفه است و فلسفه افلاطون

• سقراط پدر فلسفه یونان

---

3- ارسطو

(384 قبل از میلاد – 322 قبل از میلاد)

ارسطو فیلسوف یونانی از فیلسوفان مشهور جهان و از متفکران یونان باستان بود.

او که تحت تعلیم افلاطون بود، بنیانگذار لیسیوم، مکتب فلسفی مشاء و سنت ارسطویی بود.

نوشته‌های او موضوعات بسیاری از جمله فیزیک، زیست‌شناسی، جانورشناسی، متافیزیک، منطق، اخلاق، زیبایی‌شناسی، شعر، تئاتر، موسیقی، بلاغت، روان‌شناسی، زبان‌شناسی، اقتصاد، سیاست و دولت را پوشش می‌دهد.

ارسطو ترکیب پیچیده ای از فلسفه های مختلف پیش از خود ارائه کرد. بیش از همه از آموزه های او بود که غرب فرهنگ واژگان فکری و نیز مشکلات و روش های تحقیق را به ارث برد. در نتیجه، فلسفه او تقریباً بر هر شکلی از دانش در غرب تأثیر منحصر به فردی داشته است و همچنان موضوع بحث فلسفی معاصر است.

کتاب های ارسطو

1. سماع طبیعی (حدود 350 قبل از میلاد)
2. اخلاق نیکوماخوس (حدود 340 قبل از میلاد)
3. متافیزیک (حدود 335-323 قبل از میلاد)*
4. بلاغت (حدود 322 قبل از میلاد)
5. سیاست ارسطو
6. اصول حکومت آتن
7. در آسمان
8. شاعری (بوطیقا)
9. درباره نفس

• بیشتر بخوانید: ارسطو معلم اول

---

4- امانوئل کانت (1724-1804 م)

امانوئل کانت فیلسوف آلمانی و یکی از متفکران عصرِ روشنگریThe Age of Enlightenment بود.

آثار جامع کانت در معرفت شناسی، متافیزیک، اخلاق و زیبایی شناسی او را به یکی از تأثیرگذارترین شخصیت ها در تاریخ فلسفه غرب تبدیل کرده است.

کانت در دکترین ایده آلیسم استعلایی Transcendental idealism خود استدلال کرد که مکان و زمان صرفاً «اشکال شهود» هستند که تمام تجربه را ساختار می‌دهند، بنابراین در حالی که «اشیاء در خود» وجود دارند و به تجربه کمک می‌کنند، با این وجود از اُبژه‌های موجود متمایز هستند.

نتیجه می‌شود که اُبژه‌های تجربه صرفاً «ظاهر» هستند، و در نتیجه ماهیت اشیاء آن‌گونه که هستند برای ما ناشناخته است.

_{*اُبژه objet یک اصطلاح در فلسفه نوین است که معمولاً در برابر سوژه به کار برده می‌شود. سوبژکتیویه مشاهده‌کننده است و اُبژکتیویه چیزی است که مشاهده می‌شود.}

در تلاش برای مقابله با شک و تردیدی که در نوشته های فیلسوف دیوید هیوم یافت، او نقد عقل محض را نوشت که یکی از شناخته شده ترین آثار اوست.

کانت در کتاب نقد عقل محض تئوری تجربه خود را برای پاسخ به این سوال که: آیا دانش پیشینی ترکیبی امکان پذیر است؟ ، ارائه کرد که به نوبه خود تعیین حدود تحقیق متافیزیکی را ممکن می سازد.

کانت معتقد بود که عقل نیز سرچشمه اخلاق است و زیبایی شناسی از قوه قضاوت بی غرض ناشی می شود.

کانت از هیوم، روسو و لایبنیتس تأثیرپذیری زیادی داشت و بر فلاسفه بعد از خود مانند هگل، و کل جریان ایدئالیسم آلمانی نیز تأثیر زیادی بر جای گذاشت. از او نقل شده که «هیوم مرا از خواب دگماتیسم بیدار کرد.»

کتاب های کانت

• بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق (گفتاری در حكمت كردار)
• بنیانگذاری برای مابعدالطبیعه اخلاق
• دین در محدوده عقل تنها
• سنجش خرد ناب
• فلسفه حقوق كانت
• نقد عقل عملی
• نقد عقل عملی
• نقد عقل محض
• نقد قوه حكم

کانت در سال‌های پایانی عمر به اندیشه‌های زرتشت (پیامبر ایرانی) علاقه‌مند شد. او نام زرتشت را در عنوان‌های دو اثر خود در ۱۸۰۲ آورده‌است:

• زرتشت با چکیدهٔ فلسفهٔ او تحت یک اصل
• زرتشت: خِرَد فیزیکی همراه با خِرد اخلاقی-عملی او در یک آمیختگیِ برون‌گرایانه.

---

5- رنه دکارت (1596-1650 م)

رنه دکارت فیلسوف، ریاضیدان و دانشمند فرانسوی بود. او که اهل پادشاهی فرانسه است، پس از مدتی خدمت در ارتش ایالات هلند موریس ناسائو، شاهزاده اورنج و استاندار استان های متحد، حدود 20 سال از زندگی خود را در جمهوری هلند گذراند.

دکارت یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های فکری عصر طلایی هلند، به‌طور گسترده به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران فلسفه مدرن شناخته می‌شود.

بسیاری از عناصر فلسفه دکارت در ارسطوییزم متأخر، رواقی گری احیا شده در قرن شانزدهم، یا در فیلسوفان قبلی مانند آگوستین، سابقه دارند.

او در فلسفه طبیعی خود در دو نکته عمده با مکاتب تفاوت داشت:

1. اول اینکه تقسیم جوهر جسمانی به ماده و صورت را رد کرد.
2. ثانیاً، او هرگونه توسل به اهداف نهایی الهی یا طبیعی را در تبیین پدیده های طبیعی رد کرد. او در الهیات خود بر آزادی مطلق فعل خلقت خداوند اصرار دارد.

دکارت با امتناع از پذیرش اقتدار فیلسوفان قبلی، اغلب دیدگاه های خود را از فیلسوفانی که قبل از خود بودند جدا می کرد.

دکارت در بخش آغازین « مصائب روح» ، یک رساله مدرن اولیه درباره احساسات، تا آنجا پیش می‌رود که ادعا می‌کند که درباره این موضوع می‌نویسد «به‌گونه‌ای که گویی هیچ‌کس قبلاً درباره این موضوعات ننوشته است».

شناخته شده ترین بیانیه فلسفی او «من فکر می کنم، پس هستم»

دکارت را اغلب پدر فلسفه مدرن می نامند، و عمدتاً به عنوان مسئول توجه فزاینده ای که به معرفت شناسی در قرن هفدهم داده شد، تلقی می شود.

کتاب های دکارت

1. گفتار در روش درست به‌کاربردن عقل، ترجمه محمدعلی فروغی
2. تأملات در فلسفهٔ اولی، ترجمه احمد احمدی
3. اعتراضات و پاسخ‌ها، ترجمه علی افضلی
4. قواعد هدایت فکر، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی
5. اصول فلسفه، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی
6. انفعالات نفسانی، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی
7. حکمت ناصریه، ترجمه کتاب دیاکرت ترجمان امیل برنه و عبدالرحیم موسوی همدانی معروف به ملا لاله‌زار همدانی

---

فردریش نیچه (1844-1900)

فریدریش ویلهلم نیچه فیلسوف، منتقد فرهنگی، آهنگساز، شاعر و فیلسوف آلمانی بود که آثارش تأثیر عمیقی بر تاریخ روشنفکری مدرن گذاشته است.

او پیش از روی آوردن به فلسفه، کار خود را به عنوان یک فیلولوژیست کلاسیک آغاز کرد.

او در سال 1869 در سن 24 سالگی به جوانترین فردی تبدیل شد که کرسی فیلولوژی کلاسیک را در دانشگاه بازل داشته است. او بسیاری از نوشته های اصلی خود را در دهه بعد به پایان رساند.

در سال 1889، در سن 44 سالگی، او دچار فروپاشی و پس از آن از دست دادن کامل توانایی های ذهنی خود شد.

او سالهای باقی مانده خود را تا زمان مرگ مادرش در سال 1897 و سپس با خواهرش الیزابت فورستر-نیچه، تحت مراقبت مادرش گذراند.

نوشته‌های نیچه شامل بحث‌های فلسفی، شعر، نقد فرهنگی و داستان می‌شود و در عین حال علاقه به قصیده و کنایه را نشان می‌دهد.

از عناصر برجسته فلسفه او می توان به نقد رادیکال او از حقیقت به نفع دیدگاه گرایی اشاره کرد.

نقد تبارشناسی دین و اخلاق مسیحی و نظریه مربوط به اخلاق ارباب-برده؛ تأیید زیبایی شناختی زندگی در پاسخ به «مرگ خدا» و بحران عمیق نیهیلیسم.

مفهوم نیروهای آپولونی و دیونیزی و توصیف سوژه انسانی به عنوان بیان اراده های رقیب، که در مجموع به عنوان اراده به قدرت درک می شود.

در کارهای بعدی‌اش، او به طور فزاینده‌ای درگیر قدرت‌های خلاق فرد برای غلبه بر آداب و رسوم فرهنگی و اخلاقی در جستجوی ارزش‌های جدید و سلامت زیبایی‌شناختی شد.

مجموعه آثار او طیف وسیعی از موضوعات از جمله هنر، زبان شناسی، تاریخ، مذهب، تراژدی، فرهنگ و علم را در بر می گیرد و از شخصیت هایی مانند سقراط، زرتشت، آرتور شوپنهاور، رالف والدو امرسون، ریچارد واگنر و یوهان ولفگانگ الهام می گیرد.

کتاب های نیچه

1. آواره و سایه‌اش (و آراء و اندیشه‌های گوناگون)
2. اراده معطوف به قدرت
3. تاملات نابهنگام
4. چنین گفت زرتشت
5. زایش تراژدی
6. سپیده دمان
7. فراسوی نیك و بد
8. فلسفه معرفت و حقیقت
9. این است انسان چگونه آن می شویم كه هستیم
10. نوشته‌های بی‌سرنوشت
11. واگنر در بایرویت و نیچه علیه واگنر

• بیشتر بخوانید: زندگی و افکار نیچه

---

7- کارل مارکس (1818-1883)

کارل مارکس فیلسوف، اقتصاددان، مورخ، جامعه شناس، نظریه پرداز سیاسی، روزنامه نگار و انقلابی سوسیالیست آلمانی بود.

مارکس در تریر آلمان متولد شد و در دانشگاه حقوق و فلسفه خواند. او در سال 1843 با جنی فون وستفالن ازدواج کرد.

مارکس به دلیل انتشارات سیاسی خود بی تابعیت شد و برای چندین دهه به همراه همسر و فرزندانش در لندن در تبعید زندگی کرد و در آنجا با همکاری متفکر آلمانی فردریش انگلس به توسعه افکار خود ادامه داد و نوشته های خود را منتشر کرد.

معروف ترین عناوین او جزوه مانیفست کمونیست در سال 1848 و سه جلدی Das Kapital است .

اندیشه سیاسی و فلسفی مارکس تأثیر عظیمی بر تاریخ فکری، اقتصادی و سیاسی بعدی داشت.

نام او به عنوان صفت، اسم و مکتب نظریه اجتماعی به کار رفته است.

کتاب های مارکس

1. آقای فوكت: گوشه‌هایی از تاریخ سیاسی اروپا در میانه سده نوزدهم
2. جنگ داخلی در فرانسه، 1871
3. درباره مسئله یهود و گامی در نقد فلسفه حق هگل
4. کتاب سرمایه: 4 جلدی
5. سرمایه: نقد اقتصاد سیاسی (ج 1)
6. سرمایه: نقد اقتصاد سیاسی (ج 3)
7. كمون پاریس
8. گروندریسه (Grundrisse): دست‌نوشته‌های اقتصادی 1858-1857
9. لودویگ فوئرباخ و ایدئولوژی آلمانی
10. مانیفست كمونیست
11. مكاتبات ماركس و انگلس

---

8- ابن سینا (980-1037 م)

ابن سینا معروف به ابوعلی سینا، پور سینا و در غرب اغلب به نام Avicenna معروف است، یکی از بزرگ ترین پزشکان، منجمان، متفکران و نویسندگان عصر طلایی اسلامی و نویسندگان ایرانی است.

ابن سینا ​​را تاثیرگذارترین فیلسوف دوران پیشامدرن نامیده اند

او فیلسوف مشاعی مسلمان متاثر از فلسفه ارسطویی بود. اعتقاد بر این است که از 450 اثری که او نوشته است، حدود 240 اثر از جمله 150 اثر در زمینه فلسفه و 40 اثر در پزشکی باقی مانده است.

معروف ترین آثار او کتاب شفا، یک دایره المعارف علمی و فلسفی، و قانون پزشکی، یک دایره المعارف پزشکی است که به یک متن استاندارد پزشکی در بسیاری از دانشگاه های قرون وسطی تبدیل شد و تا اواخر سال 1650 مورد استفاده قرار گرفت.

علاوه بر فلسفه و پزشکی، ابن سینا مجموعه شامل نوشته هایی در زمینه نجوم، کیمیا، جغرافیا و زمین شناسی، روانشناسی، الهیات اسلامی، منطق، ریاضیات، فیزیک و آثار شعری است.

کتاب های ابن سینا

1. قانون در طب (1025)
2. کتاب شفا (1027)
3. النجات (انتشار 1913)

• در مورد ابن سینا بیشتر بخوانید

---

9- دیوید هیوم (1711-1776 م)

دیوید هیوم فیلسوف، مورخ، اقتصاددان، کتابدار و مقاله نویس اسکاتلندی روشنگری بود که امروزه بیشتر به خاطر سیستم بسیار تأثیرگذار تجربه گرایی فلسفی، شک گرایی و طبیعت گرایی اش شناخته می شود.

هیوم با آغاز با رساله ای از طبیعت انسان، تلاش کرد تا علمی طبیعت گرایانه درباره انسان ایجاد کند که اساس روانشناختی طبیعت انسان را بررسی کند.

هیوم مخالف وجود ایده‌های فطری بود و معتقد بود که تمام دانش بشری صرفاً از تجربه ناشی می‌شود.

این امر او را در کنار فرانسیس بیکن، توماس هابز، جان لاک و جورج برکلی به عنوان یک تجربه گرای بریتانیایی قرار می دهد.

کتاب های دیوید هیوم

1. خدا و محدوده عقل
2. تاریخ طبیعی دین
3. جستارهای زیبایی شناختی
4. رساله ای درباره طبیعت انسان
5. گفت و گوهایی درباره دین طبیعی
6. کاوشی در خصوص فهم بشری
7. جستاری در باب اصول اخلاق
8. در باب معیار ذوق و تراژدی
9. کاوش در مبانی اخلاق
10. عصر روشنگری: فلاسفه قرن هجدهم
11. زیبایی شناسی فلسفه هنر: مجموعه مقالات

---

10- مارتین هایدگر (1889-1976 م)

مارتین هایدگر فیلسوف آلمانی و متفکر اصلی در سنت فلسفه قاره ای بود. او بیشتر به دلیل مشارکت در پدیدارشناسی، هرمنوتیک و اگزیستانسیالیسم شناخته شده است.

در کتاب اصلی هایدگر به نام هستی و زمان (1927م)، از مفهوم اساسی دازاین Dasein برای اشاره به تجربهٔ «بودن» که مختص به انسان است، استفاده کرده است

دازاین در اندیشۀ هایدگر وجودی است که با زمانیت خود شناخته می‌شود و معنی وجود در زمان را تجلی می‌بخشد.

دازاین همیشه وجودی درگیر دنیاست. دازاین وجود ما آدمیان است که تفاوتی با همۀ وجودهای دیگر دارد از این حیث که نگران وجود خویش است.

آنچه ما هستیم، در روزمرگی متوسط ما، تعریف دازاین از نظر هایدگر است

هایدگر عضو و حامی حزب نازی بود. در مورد رابطه بین فلسفه او و نازیسم او اختلاف نظر وجود دارد.

کتاب های مارتین هایدگر

1. هستی و زمان
2. اصل بنیاد
3. تکنیک و گشت
4. متافیزیک چیست
5. سرآغاز کار هنری
6. آموزه ی حقیقت افلاطون
7. چه باشد آن چه خوانندش تفکر
8. مفهوم زمان و چند اثر دیگر
9. نیچه در قرن بیستم
10. گلاسنهایت
11. پایان فلسفه
12. درآمد به متافیزیک
13. متافیزیک نیچه
14. تفکر و شاعری
15. شعر، زبان و اندیشه رهایی
16. پارمنیدس
17. از تجربه ی تفکر و گزین گویه ها
18. زمان و وجود
19. مسایل مدرنیسم و مبانی پست مدرنیسم
20. هرمنوتیک مدرن
21. فرهنگ و تکنولوژی
22. حقیقت و نسبت آن با هنر
23. موقف

---

11- لودویگ ویتگنشتاین (1889-1951م)

لودویگ یوزف یوهان ویتگنشتاین فیلسوف اتریشی-بریتانیایی بود که عمدتاً در منطق، فلسفه ریاضیات، فلسفه ذهن و فلسفه زبان کار می کرد.

برخی او را بزرگترین فیلسوف قرن بیستم می دانند. ویتگنشتاین از سال 1929 تا 1947 میلادی در دانشگاه کمبریج تدریس می کرد.

علیرغم موقعیت در بین فیلسوفان مشهور تاریخ ، تنها یک کتاب در زمان حیات او منتشر شد، کتابی 75 صفحه ای با عنوان Tractatus Logico-Philosophicus(رساله منطقی-فلسفی) (1921)

تنها آثار منتشر شده او مقاله ای به نام «چند نکته در مورد شکل منطقی» (1929)، نقد کتاب و فرهنگ لغت کودکان بود.

دست نوشته های حجیم او پس از مرگ ویرایش و منتشر شد. اولین و شناخته شده ترین این مجموعه پس از مرگ، کتاب تحقیقات فلسفی در سال 1953 است .

در یک نظرسنجی در میان معلمان دانشگاه‌ها و کالج‌های آمریکایی برگزار شد، کتاب تحقیقات فلسفی ویتگنشتاین را به‌عنوان مهم‌ترین کتاب فلسفه قرن بیستم با عنوان « شاهکاری در فلسفه قرن بیستم، با تخصص‌ها و جهت‌گیری‌های فلسفی مختلف» بیشترین امتیاز را داشت

کتاب های لودویگ ویتگنشتاین

دربارهٔ رنگ‌ها، لودویگ ویتگنشتاین

• رساله منطقی – فلسفی
• در باب یقین
• فرهنگ و ارزش
• برگه‌ها، لودویگ ویتگنشتاین
• لودویگ ویتگنشتاین، نامه‌هایی به پائول انگلمان و لودویش فون فیکر
• یادداشت‌ها ۱۹۱۶–۱۹۱۴، لودویش ویتگنشتاین
• کتاب‌های آبی و قهوه‌ای: تمهیدات «پژوهش‌های فلسفی»، لودویش ویتگنشتاین

---

12- جان لاک (1632-1704 م)

جان لاک فیلسوف و پزشک انگلیسی بود که به عنوان یکی از فیلسوفان مشهور جهان و یکی از تأثیرگذارترین متفکران عصر روشنگری شناخته می شود و معمولاً به عنوان “پدر لیبرالیسم” شناخته می شود.

لاک که از اولین تجربه‌گرایان بریتانیایی محسوب می‌شود، با پیروی از سنت سر فرانسیس بیکن، به همان اندازه برای نظریه قرارداد اجتماعی مهم است.

کار او بر توسعه معرفت شناسی و فلسفه سیاسی تأثیر زیادی گذاشت.

نوشته های او بر ولتر و ژان ژاک روسو، بسیاری از متفکران روشنگری اسکاتلندی و همچنین انقلابیون آمریکا تأثیر گذاشت.

کمک های او به جمهوری خواهی کلاسیک و نظریه لیبرال در اعلامیه استقلال ایالات متحده منعکس شده است.

کتاب های جان لاک

• نامه ای در مورد تساهل (1689)
• مقاله ای در مورد درک انسانی (1689)
• دو رساله درباره دولت (1690)
• برخی از افکار در مورد آموزش (1693)

---

13- هگل (1770-1831)

گئورگ ویلهلم فردریش هگل فیلسوف آلمانی و از چهره های مهم در ایده آلیسم آلمانی بود.

او یکی از شخصیت‌های بنیادی فلسفه مدرن غرب به حساب می‌آید، زیرا بر کل مسائل فلسفی معاصر، از زیبایی‌شناسی گرفته تا هستی‌شناسی و سیاست، تأثیرگذار بوده است

دستاورد اصلی هگل، ارائه تعریفی متمایز از ایده آلیسم بود، که گاهی اوقات ایده آلیسم مطلق نامیده می شود، که در آن دوگانگی، به عنوان مثال، ذهن و طبیعت و سوژه و ابژه غلبه می کنند.

کتاب های هگل

1. پدیدارشناسی روح
2. عقل در تاریخ
3. استقرار شریعت در مذهب مسیح
4. عناصر فلسفهٔ حق
5. اسپینوزا
6. دفترهای سیاست مدرن ۱ (پنج متن سیاسی از هگل)،
7. دانش منطق

---

14- توماس آکویناس (1225-1274 م)

توماس آکویناس Thomas Aquinas کشیش و روحانی ایتالیایی دومینیکن و فیلسوفی مشهور بود

فیلسوف، متکلم و فقیهی بسیار تأثیرگذار در سنت مکتب شناسی و دیدگاه های او را می توان نقطه‌عطفی در گذار تمدن غربی از اندیشه دوران باستان (یونان و روم قدیم) به دنیای مدرن دانست

توماس آکویناس برجسته ترین طرفدار کلاسیک الهیات طبیعی و پدر فلسفه تومیسم Thomism بود که استدلال میکند وحی الهی به هیچ‌وجه در تضاد با آنچه که انسان‌ها با عقل طبیعی خود کشف می‌کنند نیست

تأثیر او بر تفکر غربی قابل توجه است و ایده های او به ویژه در زمینه های اخلاق، حقوق طبیعی، متافیزیک و نظریه سیاسی توسط فیلسوفان مدرن مورد تحلیل قرار گرفته است و موافقان و مخالفانی داشته است

کتاب های توماس آکویناس

• مدخل الهیات» (Summa Theologica)
• «اجتماع علیه غیریهودیان»، با عنوان کتابی در مورد حقیقت ایمان کاتولیک در برابر خطاهای کافران

---

15- کی‌یرکگارد (1813-1855)

سورن کی یرکگارد søren kierkeɡaard فیلسوف، الهی دان، شاعر، منتقد اجتماعی و نویسنده مذهبی دانمارکی بود که به عنوان اولین فیلسوف اگزیستانسیالیست شناخته می شود.

او در مورد مذهب سازمان یافته، مسیحیت، اخلاق، روانشناسی و فلسفه دین متون انتقادی بسیاری نوشت و به استعاره، کنایه و تمثیل علاقه داشت

بسیاری از کارهای فلسفی او به مسائل مربوط به چگونگی “زندگی فردی” می پردازد، به واقعیت عینی انسانی بر تفکر انتزاعی اولویت می دهد و بر اهمیت انتخاب و تعهد شخصی تاکید می کند

کی یرکگور می نویسد:

“زندگی را فقط با نگاه به عقب می توان درک کرد، اما آن را باید با نگاه به جلو زیست.»

به عبارت دیگر، ما در هر لحظه در حال گرفتن تصمیم درباره ی چگونه زیستن هستیم، آینده ی من، مسئولیت هیچ کس نیست به جز خودم.

این همان چیزی است که «کی یرکگور» نامش را «سرگیجه ی آزادی» می گذارد، و آن را با سرگیجه ای مقایسه می کند که وقتی در حال نگاه به درون «پرتگاهی وسیع» هستیم، احساس می کنیم.

کتاب های کیر کگارد

1. مفهوم آیرونی، با ارجاع مدام به سقراط،
2. یا این/ یا آن
3. ترس و لرز
4. تکرار (کتاب)
5. مفهوم دلهره
6. پاره‌های فلسفی
   مراحلی در مسیر زندگی
7. پی‌نوشت‌های ناعلمی پایانی بر پاره‌های فلسفی
8. تجربه در مسیحیت
9. بیماری تا سر حد مرگ

---

16- ادموند هوسرل (1859-1938 م)

ادموند هوسرل Edmund Husserl فیلسوف یهودی آلمانی بود که بعدا به مسحیت گروید و مکتب پدیدارشناسی را تأسیس کرد.

هوسرل روان‌شناسی را روشِ خود قرار داد، که البته با آن روان‌شناسی که در سطحِ عمومی‌ می‌شناسیم متفاوت است؛ این روان‌شناسی مربوط به آن چیزی است که میانِ ‌اندیشه و آن‌چه که ‌اندیشیدنی است می‌آید.

در این روش سعی بر آن است که واقعیت‌هایِ منطقی از طریقِ رَد و ارجاع به واقعیت‌هایِ تجربی که در ذهنِ انسان می‌گذرند، تبدیل شوند.

پژوهشِ منطقی از دیدگاهِ هوسرل نظریهِ شناخت‌شناسی است. پرسش از ذاتِ منطق به‌صورتِ بنیادی مطابق با پرسشِ مهم شناختی است

اندیشه هوسرل عمیقاً بر فلسفه قرن بیستم تأثیر گذاشت و او همچنان یک چهره برجسته در فلسفه معاصر و فراتر از آن است.

کتاب های هوسرل

1. فلسفه حساب (1891)
2. تحقیقات منطقی (1900)
3. ایده های مربوط به یک پدیدارشناسی ناب و یک فلسفه پدیدارشناختی کنونی (1913)
4. مراقبه های دکارتی (1931)

---

17- برتراند راسل (1872-1970 م)

برتراند آرتور ویلیام راسلBertrand Arthur William Russell سومین ارل راسل یک مرد انگلیسی بود. او به عنوان یک دانشگاهی، در فلسفه، ریاضیات و منطق کار کرد.

آثار او تأثیر قابل توجهی بر ریاضیات، منطق، نظریه مجموعه ها، زبان شناسی، هوش مصنوعی، علوم شناختی، علوم رایانه و حوزه های مختلف فلسفه تحلیلی، به ویژه منطق، فلسفه ریاضیات، فلسفه زبان، معرفت شناسی و متافیزیک داشته است.

راسل همچنین یک روشنفکر عمومی، مورخ، منتقد اجتماعی، فعال سیاسی و برنده جایزه نوبل بود.

کتاب های برتراند راسل

1. آرمان‌های سیاسی
2. آزادی و سازمان: پیدایش و سیر تكوین سوسیالیسم، لیبرالیسم، رادیكالیسم، ناسیونالیسم
3. اخلاق و سیاست
4. امیدهای نو
5. پژوهشی در معناداری و صدق
6. تاثیر علم بر اجتماع
7. تاریخ فلسفه غرب
8. جهان‌بینی علمی
9. تحلیل علمی ـ فلسفی از اصول مارکسیسم ماتریالیسم
10. پیروزی سفید
11. زناشوئی و اخلاق
12. حقیقت و افسانه
13. جهان‌بینی علمی
14. شاهراه خوشبختی
15. زمینه‌های فلسفه
16. علم و مذهب
17. عمل و تئوری بلشویسم
18. قدرت
19. درک تاریخ
20. جنایات جنگ در ویتنام
21. مرجع قدرت و فرد
22. آینده بشر
23. اخلاق و سیاست در جامعه
24. تحلیل ذهن
25. تسخیر خوشبختی
26. چرا مسیحی نیستم
27. مفهوم نسبیت انشتین و نتایج فلسفی آن
28. ماده و یاد: رهیافتی به رابطه جسم و روح
29. زندگینامه برتراند راسل به قلم خودش
30. مقدمه‌ای بر فلسفه ریاضی
31. جهانی که من می‌شناسم
32. آموزش و زندگی بهتر
33. عرفان و منطق
34. تکامل فلسفی من
35. تحلیل ذهن
36. اتمیسم منطقی
37. اصول نوسازی جامعه
38. ‎قدرت و فرد
39. مسائل فلسفه
40. در ستایش بطالت
41. پژوهشی در معناداری و صدق
42. مسئله چین
43. بلشویسم از تئوری تا عمل

---

18- ژان پل سارتر (1905-1980 م)

ژان پل سارتر Jean-Paul Sartre فیلسوف، نمایشنامه نویس، رمان نویس، فیلمنامه نویس، فعال سیاسی، زندگی نامه نویس و منتقد ادبی فرانسوی بود.

او یکی از شخصیت‌های کلیدی در فلسفه اگزیستانسیالیسم و ​​پدیدارشناسی و یکی از چهره‌های برجسته فلسفه و مارکسیسم فرانسه در قرن بیستم بود.

آثار او همچنین بر جامعه شناسی، نظریه انتقادی، نظریه پسااستعماری و مطالعات ادبی تأثیر گذاشته است و همچنان بر این رشته ها تأثیر می گذارد.

کتاب های ژان پل سارتر

• هستی و نیستی
• اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر
• دیوار اثر ژان پل سارتر
• تهوع اثر ژان پل سارتر
• مردگان بی کفن و دفن
• کودکی یک رئیس
• دست های آلوده
• درباره نمایش
• واژه ها (کلمات)
• ادبیات چیست؟
• دل مردگی
• خروج ممنوع
• تعلیق
• آن سبو بشکست فیلم نامه
• عذاب روح
• کین- ژان پل سارتر
• گوشه نشینان آلتونا
• تعالی اگو
• تیفوس
• مگس ها
• سن عقل
• کار از کار گذشت
• حقیقت و وجود
• فیلمنامه فروید
• زنان تروا
• چرخدنده
• نکراسوف
• در دفاع از روشنفکران
• پشت درهای بسته
• شاهدی بر زندگی من- سیمون دوبووار-ژان پل سارتر

---

19- ژاک دریدا (1930-2004 م)

ژاک دریدا Jacques Derrida فیلسوف فرانسوی الجزایری الاصل بود که بیشتر به خاطر مکتب ساختار شکنی در آرا و عقاید فیلسوفان مشهور در طول تاریخ شهرت دارد.

او در جریان نوینی را در وادی نقد به راه انداخت كه براساس آن فلسفه ماوراء الطبیعه غرب از دوران افلاطون تا دوره معاصر به بوته نقد سپرده شد.

دریدا در آثار و سخنرانی های خود برآن است تا مباحث ضد و نقیض را در آثار دیگران مورد بررسی قرار داده و به دیگران بگوید كه نمی توان به یك مفهوم و مضمون خاص و واحد در مباحث فلسفی دست یافت.

او یکی از چهره‌های اصلی مرتبط با پساساختارگرایی و فلسفه پست مدرن است.

کتاب های ژاک دریدا

1. طبیعت، فرهنگ، نوشتار: بخشی از گراماتولوژی
2. درباره روح: هایدگر و این مسئله
3. اشباح مارکس، دولت و دِین، سوگواری و بین‌الملل جدید
4. مارکس و پسران
5. کو گیتو و تاریخ جنون
6. درباره روح
7. بر سر کوه موریه
8. فروید و صحنه نوشتار
9. جهان وطنی و بخشایش
10. تنگناها
11. درباره گراماتولوژی
12. مواضع
13. اسطوره شناسی سفید
14. ترور و تفکر
15. سرچشمهٔ هندسهٔ هوسِرل
16. مسئلهٔ پیدایش در پدیدارشناسی هوسِرل
17. آوا و پدیدار
18. آوای غم
19. نوشتار و تفاوت
20. بذرافشانی
21. حاشیه‌ها؛ دربارهٔ فلسفه
22. قول، لحظه‌های فلسفی
23. مهمیزها؛ شیوه‌های نیچه
24. کارت پستال، از سقراط تا فروید و فراتر
25. اطراف ( ساحل‌ها)
26. نفس، ابداع‌های دیگری
27. خاطراتی، برای پُل دمان
28. مسیر دیگر
29. سیاست دوستی
30. ایمان و دانش، در پی آن: زمانه و بخشش
31. خداحافظ اِمانوئل لِویناس
32. اشرار، دو رساله دربارهٔ عقل
33. واقعیت در نقاشی

---

20- میشل فوکو (1926–1984)

پل میشل فوکو Michel Foucault فیلسوف، مورخ عقاید، نظریه‌پرداز اجتماعی و منتقد ادبی فرانسوی بود.

نظریه های فوکو در درجه اول به رابطه بین قدرت و دانش و چگونگی استفاده از آنها به عنوان نوعی کنترل اجتماعی از طریق نهادهای اجتماعی می پردازد.

اگرچه فوکو اغلب به عنوان یک ساختارگرا و پست مدرن معرفی می شود، اما این برچسب ها را رد کرد.

اندیشه او بر دانشگاهیان، به ویژه کسانی که در مطالعات ارتباطات، انسان شناسی، روانشناسی، جامعه شناسی، جرم شناسی، مطالعات فرهنگی، نظریه ادبی، فمینیسم، مارکسیسم و ​​نظریه انتقادی کار می کنند، تأثیر گذاشته است.

کتاب های میشل فوکو

1. نظم اشیا: دیرینه‌شناسی علوم انسانی
2. تاریخ جنسیت (کاربرد لذت،اراده ب‍ه دان‍س‍ت‍ن، مراقبت از خود)
3. تاریخ جنون
4. تولد پزشکی بالینی: باستان‌شناسی نگاه پزشکی
5. م‍راق‍ب‍ت و ت‍ن‍ب‍ی‍ه: ت‍ول‍د زن‍دان
6. ب‍ررس‍ی ی‍ک پ‍رون‍ده ق‍ت‍ل
7. به سوی نقدی بر عقل سیاسی
8. ن‍ی‍چ‍ه، ف‍روی‍د، م‍ارک‍س
9. تماشای چوبهٔ دار
10. گفتمان و حقیقت: تبارشناسی حقیقت‌گویی و آزادی بیان در تمدن غرب
11. مانه و ابژهٔ نقاشی
12. ملاحظاتی دربارهٔ مارکس

---

21- ابن رشد (1126-1198 م)

ابن رشد با نام کامل أبو الولید محمد ابن احمد ابن رشد اغلب به لاتینی Averroes یک فقیه مسلمان اندلسی و از تبار بربر بود که در مورد موضوعات بسیاری از جمله می نوشت.

فلسفه، الهیات، پزشکی، نجوم، فیزیک، روانشناسی، ریاضیات، فقه و حقوق اسلامی و زبان شناسی. نویسنده بیش از 100 کتاب و رساله، آثار فلسفی او شامل تفسیرهای متعددی بر ارسطو است که به همین دلیل در جهان غرب به عنوان مفسر و پدر عقل گرایی شناخته می شد .

ابن رشد همچنین به عنوان قاضی اعظم و پزشک دربار برای خلافت المحد خدمت کرد. ابن رشد یکی از طرفداران قوی ارسطویی بود.

او کوشید تا آنچه را که آموزه‌های اصلی ارسطو می‌دانست احیا کند و با گرایش‌های نوافلاطونی متفکران پیشین مسلمان، مانند فارابی و ابن سینا، مخالفت کرد.

کتاب های ابن رشد

• اصول عمومی طب (حدود 1162)
• رساله قاطع درباره توافق بین حقوق دینی و فلسفه (حدود 1178-1180)
• بررسى طرق اثبات در باب عقاید دین (حدود 1179-1180)
• عدم انسجام ناهماهنگی (حدود 1179-1180)

• درباره ابن رشد بیشتر بخوانید: ابن رشد شاهزاده علم

---

22- جان استوارت میل (1806-1873)

جان استوارت میل John Stuart Mill که معمولاً با نام جی اس میل نامیده می شود، فیلسوف، اقتصاددان سیاسی و کارمند دولتی انگلیسی بود.

او که یکی از تأثیرگذارترین متفکران تاریخ لیبرالیسم کلاسیک بود، به تئوری اجتماعی، نظریه سیاسی و اقتصاد سیاسی کمک زیادی کرد.

او که «بانفوذترین فیلسوف انگلیسی زبان قرن نوزدهم» نام داشت، آزادی را توجیه کننده آزادی فرد در تقابل با کنترل نامحدود دولتی و اجتماعی می دانست.

کتاب های جان استوارت میل

• فایده گرایی
• فرودستی زنان
• رویارویی کاپیتالیزم و سوسیالیزم
• ملاحظاتی در باب شعر و انواع آن
• حکومت انتخابی
• رساله درباره آزادی
• کتاب زندگی‌نامه خودنوشت جان استوارت میل

---

23- ویلیام جیمز (1842-1910 م)

ویلیام جیمز William James فیلسوف و روانشناس آمریکایی و اولین معلمی بود که دوره روانشناسی را در ایالات متحده ارائه کرد.

جیمز را متفکر برجسته اواخر قرن نوزدهم، یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان ایالات متحده و «پدر روان‌شناسی آمریکایی» می‌دانند.

جیمز همراه با چارلز سندرز پیرس مکتب فلسفی معروف به پراگماتیسم را تأسیس کرد و همچنین از او به عنوان یکی از بنیانگذاران روانشناسی کارکردی یاد می شود.

بررسی تحلیل روانشناسی عمومی، که در سال 2002 منتشر شد، جیمز را به عنوان چهاردهمین روانشناس برجسته قرن بیستم رتبه بندی کرد.

یک نظرسنجی که در سال 1991 در American Psychologist منتشر شد، شهرت جیمز را پس از ویلهلم وونت، که به عنوان بنیانگذار روانشناسی تجربی شناخته می شود، در رتبه دوم قرار داد.

جیمز همچنین دیدگاه فلسفی معروف به تجربه گرایی رادیکال را توسعه داد.

کتاب های ویلیام جیمز

• دین و روان
• پراگماتیسم

---

24- لایب نیتس (1646-1716)

گوتفرید لایب‌نیتس Gottfried Wilhelm Leibniz دانشمند برجسته آلمانی و یکی از مهم‌ترین ریاضی‌دانان و فیلسوفان طبیعی عصر روشنگری بود.

لایب نیتس به عنوان نماینده سنت عقل گرایی قرن هفدهمی، به عنوان برجسته ترین دستاورد خود، ایده های حساب دیفرانسیل و انتگرال را مستقل از تحولات همزمان آیزاک نیوتن ارائه کرد .

نمادهایی که امروزه به‌طور گسترده استفاده می‌شوند (مانند نماد مشتق و انتگرال) نماد هایی هستند که لایب‌نیتز نخستین بار به کار گرفت.

در مکانیک کلاسیک، او بر این عقیده بود که زمان و مکان نسبی‌اند در حالی که نیوتون بر عقیده خودش مبنی بر مطلق بودن زمان و مکان اصرار می‌ورزید.

او از فیلسوفان مشهور جهان و در شمار خِردگرایان پیرو رنه دکارت است. منطق نزد او، که «می‌اندیشم» دکارت را بسیار مهم می‌داند، بسیار ارجمند است

کتاب های لایب نیتس

• تأملات در مورد دانش، حقیقت و ایده ها (1864)
• گفتاری درباره متافیزیک (1686)
• مقالات جدید در مورد درک انسان (1704)
• منادولوژی (1714)

---

25- جان دیویی (1859-1952)

جان دیویی John Dewey فیلسوف، روان‌شناس و اصلاح‌گر آموزشی آمریکایی بود که ایده‌های او در آموزش و اصلاحات اجتماعی تأثیرگذار بوده است.

از او به عنوان یکی از برجسته ترین دانشمندان آمریکایی در نیمه اول قرن بیستم یاد می شود.

موضوع اصلی آثار دیویی اعتقاد عمیق او به دموکراسی بود، خواه در سیاست، آموزش، یا ارتباطات و روزنامه نگاری.

همانطور که خود دیویی در سال 1888، زمانی که هنوز در دانشگاه میشیگان بود، اظهار داشت: «دموکراسی و آرمان اخلاقی بشریت به نظر من مترادف هستند.»

دیویی یکی از چهره های اولیه مرتبط با فلسفه عمل گرایی بود و یکی از پدران روانشناسی کارکردی به حساب می آید.

کتاب های جان دیوی

1. مدرسه و اجتماع
2. هنر به منزله تجربه
3. فلسفه در تغییر