دكتر پرویز شهریاری ریاضی دان و روشنفكری آزاده و عاشقی در خدمت به مردم بود . مجال آن نیست كه همه ویژگی های نیك او از جمله اندیشه های متوقی و ارزشمندش ، محبت و ادب فراوانش ، استواری در عمل و كلامش در این جا بازگو شود .اوهمواره در زندگی ، آزادی خواه و ایران دوست بوده و با توجه به حجم گسترده آثار با ارزشش ، چه در زمینه ریاضیات و چه در عرصه تحقیقات ادبی و تاریخی و داستانی ، می توان گفت كه او ادیب، ریاضی دان ، فیلسوف ،جامعه شناس و سیاستمدار بوده است .

شهریاری شخصیت والایی بوده كه حتی مخالفانش در وطن پرستی و عشق او به فرهنگ ملی ایران ، تردیدی ندارند

او درد دردمندان را می شناخت و  با عشقی كه به حقیقت در وجود خدا داشت ، زندگی میكرد .

به دور از خود خواهی و پیوسته دیگر خواه و همیشه نسبت به خود بی ترحم و در مورد دیگران درد شناس بود

تامل و پژوهش در آثار او ، خود مطلبی دلپذیر و شایسته كاوش است . نثری شیوا ، ساده و استوار و دلنشین دارد .

طی سالیان دراز از طریق انتشار مجلاتی همچون سخن علمی ، آشنایی با ریاضیات ، چیستا در گسترش و تقویت زبان و ادب فارسی و نیز دانش ریاضی و تاریخ و فلسفه علم كوشیده است و به جاست كه نامش محترم و پایدار بماند .

یقین است كه همه كسانی كه با شهریاری و آثار او آشنا هستند ، براین عقیده اند كه در ایران كمتر دانشمندی چون او ، علاوه بر فضایل اخلاقی و حسن خلق و حوصله و ادراك ، تقریبا بسیاری از علوم زمان خود را بشناسد و بر آنها احاطه ای به كمال داشته باشد .

در دوم آذر ماه 1305 در محله دولت خانه كرمان پرویز شهریاری چشم به جهان گشود . پدرش شهریار، روز مزد و دهقان زاده بود و مادرش ((گلستان)) نیز دهقان زاده بود وهردو زرتشتی مذهب

دوران كودكی استاد پرویز شهریاری در فضایی وهم آلود كه فقر سایه سنگین خود را برآن گسترده بود گذشت . فقری فرهنگی و مالی كه پنج خواهر وبرادر و پدر او را به دلیل غذایی و عدم حضور پزشك در كرمان آن زمان از او گرفته بود .

شهریار دهقان ( پدر استاد شهریاری ) در اواخر سال 1315 به خاطر درگیری با مالك از كار اخراج شد و در كارخانه ریسندگی ((خورشید )) كه حیات خود را تازه در كرمان آغاز كرده بود مشغول كار شد .

ورود به فضای بسته ، پرغبار و بی روح سالن ریسندگی ، دهقان زاده پرورده در دامن طبیعت را به سمت بیماری سوق داد و سرانجام در زمستان 1317 در سن 46 سالگی به خاطر تجویز داروی اشتباه وی را گرفتار مرگ زود هنگام كرد .

پس از فوت پدر ، پرویز ماند با یك خواهر بزرگتر و دو برادر كوچكتر و مادری كه سرپرست واقعی خانواده بود .

 هرچند سرپرستی ظاهری بچه ها به عهده پرویز گذاشته شد ، اما سرپرست واقعی آنهاشیرزنی بود به نام (( گلستان )) كه برای ادامه تحصیل و زندگی بچه ها به انجام كارهای سخت از قبیل پنبه پاك كنی ، پشم ریسی و بادام شكنی روی كرد تا فرزندان خود را به عالی ترین مدارج علمی برساند ، تا جامعه علمی و فرهنگی ایران به حضور پرویز شهریاری ببالد .

سال شمار زندگی دكتر پرویز شهریاری :

1305 – 2 آذر تولد در شهر كرمان ودر محله دولت خانه

1311 – مهرماه آغاز تحصیل در دبستان كاویانی .

1318 – اول دبیرستان ، دبیرستان ایرانشهر.

1321 – ورود به دانشسرای مقدماتی كرمان .

1323 – خرداد ، فراغت از تحصیل در دانشسرای مقدماتی كرمان ، شهریور، ورود به تهران

ـمهر ، ورود به كلاس مقدماتی دانشكده ادبیات برای گرفتن دیپلم

1324 – مهر ، ورود به دانشگاه علوم رشته ریاضی ، تدریس در كلاسهای شبانه ، تدریس در دبستان كاخ میدان رشدیه ،
اسفند ، آغاز فعالیت سیاسی .

1325 – تابستان در آموزشگاه و دبیرستان (( فیروزبهرام )) و حدود یك ماه كار در راه آهن برای تامین مخارج زندگی .
ــــــــ انتشار ماهنامه اندیشه ما كه 12 شماره منتشر شد .

1327 – انتشار اولین كتاب (( جنبش فراك وفردكیان ))
1328 – فروردین اولین بازداشت به جرم دگراندیشی برای مدت 3 ماه ومحروم ماندن از شركت دراستان نهایی

1329 – تهیه یك دوره كتب درسی ریاضی دوره اول دبیرستان

1331 – تامرداد 33 سردبیری هفته نامه (( وهومن )) انتشار حدود چهل شماره

چاپ اولین ترجمه كه درزندان صورت گرفت : تاریخ حساب و بند تاتون

1332 – خرداد ، گرفتن لیسانس در رشته ریاضی دانشكده علوم و گرفتن لیسانس از دانشسرای عالی

مهر تا خرداد 1333 . طبق حكم آموزش و پرورش تدریس در دبیرستانهای شیراز

1333 – اردیبهشت ، پیدا شدن كتابهای درسی در خانه به تفتیش فرماندار نظامی و 10 روز زندان در شیراز.
خرداد ، به علت تحت تعقیب بودن بدون دریافت حقوق. 2 ماه آخر نقل مكان از شیراز به تهران .

1334 – یازدهم تیر ، ازدواج با خانم (( زمرد بهی زاده ))

زندگی مخفیانه تا آذر 35 . تدریس در یك دبیرستان و آموزشگاه شبانه به نام مستعار (( احمدی )) .

آذر ماه ، بازداشت خانوادگی با زن و فرزند و زندانی شدن 40 روزه در خانه ای در نارمك .

پس از 40 روزآزاد شدن زن و فرزند و انتقال خود ایشان به زندان پادگان قعره 18 روزه شكنجه در حمام قدیم و انتقال به انفرادی و پس از یك ماه انتقال به زندان عمومی قعره .

1336 – فروردین ، انتقال به زندان قزل قلعه تا فروردین 1337 آزاد شدن با قید كفالت

1337 – مهرماه ـ كار در دبیرستان های ابن سینا ، مهرجرون و نوباوگان حضرابی به صورت حق التدریس

1338 – مهرماه ، شروع به كار در دبیرستان اندیشه

1339 – تابستان راه اندازی اولین كلاس كنكور درایران به نام گروه فرهنگی خوارزمی در خیابان دانشگاه

 مهرماه‌، تاسیس دبیرستان پسرانه خوارزمی

مهرماه ، تاسیس دبیرستان دخترانه مرجان

1342 و 43 – تدریس در دانشكده فنی ، دانشگاه تهران و دانشسرای عالی ( روزانه وشبانه )

1342 – پائیز ، راه اندازی انتشارات خوارزمی با شركت حدود 170 معلم ، با عنوان رئیس هیئت مدیره

تا 1349 به مدت 8 سال . انتشار 90 شماره از مجله سخن علی و فنی.

1346 – تا 1354 سرپرست دفتر ترویج علوم وزارت آموزش عالی . انتشار نشریه ای به نام (( مسائل دانشگاهی )) كه برای استادان تهیه می شد

1350 – تاسیس گروه فرهنگی مرجان با شركت حدود 700 دبیر

1353 – تاسیس انتشارات توكا ، با كمك 10 نفراز دوستان

تاسیس مدرسه عالی علوم اراك با كمك دكتر عبدالكریم قریب و دكتر حسین گل گلاب

1354 – آذر ماه زندانی شدن در كمیته مشترك به مدت 45 روزبه دلیل كمك به یك دانشجوی اهوازی .

تا 1362 – مسئول نشریه های جانبی دانشگاه آزاد .

1356 تا اسفند 1371 – انتشار 70 شماره از جمله آشتی با ریاضیات و آشنایی با ریاضیات .

1357 تا 1358 – انتشار 7 شماره از نشریه آشنایی با دانش .

1360 – شهریور ، سردبیری نشریه ، چیست

1362 – 8 اردیبهشت ، بازداشت مجدد و اعزام به زندان 3000 ( كمیته مشترك سابق ) تا آخر تیر ماه 1363 .

1374 – فروردین دربیست و ششمین كنفرانس آموزش ریاضی كشور دركرمان از ایشان با عنوان پیشكسوت ریاضی تجلیل شد

1376 – در اولین كنفرانس آموزشی در اصفهان از ایشان تجلیل شد

 1378 – فروردین ، سخنرانی در سومین گرد همایی شكوفه های ریاضی در دانشكده علوم ریاضی دانشگاه شهید بهشتی و تجلیل از استاد .

1379 – فروردین ، انتشار ماهنامه دانش و مردم

1379 – به مناسبت سال جهانی ریاضیات ( سال 2000 میلادی ) در مراكز مختلف به عنوان پیسكسوت از ایشان تجلیل شد

1380 – 2 آذر ، به مناسبت هفتادو پنجمین سال تولد ، مراسم با شكوهی با حضور دوستداران و بلند پایگان علم وادب و هنر در سالن حركت در تهران برگزار شد

1380 – 18 اردیبهشت ، تقدیم دكترای افتخاری توسط دانشگاه كرمان به ایشان

26 مرداد ، بزرگداشت توسط انجمن مفاخر فرهنگی ایران . 1 مهر، پاسداشت در ونكو در كانادا

استاد پرویز شهریاری سرانجام در ۸۶ سالگی و در بامداد روز جمعه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ به علت مشکل تنفسی در بیمارستان جم تهران زندگی را بدرود گفت و در عصر همان روز در آرامگاه قصر فیروزه زرتشتیان واقع در شرق تهران با باشندگی گروهی از دوستدارانش به خاک سپرده شد.

در زمستان ۱۳۹۲ تعدادی از شاگردان جوانِ این ریاضی دان و ادیب روشنفکر، یک نهال زیتون بر مزارش می‌کارند و یک لوحِ فلزی نیز به رسم یادبود در کنارِ این درخت نصب می‌کنند؛ بر روی این لوح، چنین نوشته شده‌است:

افتخارات دكتر پرویز شهریاری

۱۳۴۵، دریافت نشان درجه یک علمی،

۱۳۸۰، دریافت نشان افتخار ملی از سوی انجمن آثار و مفاخر ملی ایران،

۱۳۸۱، دریافت دکتری افتخاری ریاضیات از دانشگاه کرمان،

۱۳۸۴، برگزیده مراسم چهره‌های ماندگار در رشته آموزش ریاضیات،

۱۳۸۷، دریافت عنوان برترین ریاضیدان زنده ایران از سوی انجمن ریاضی ایران.

آثار دكتر پرویز شهریاری ، ریاضی دان و ادیب ایرانی

• تاریخ، فلسفه، کاربرد و آموزش ریاضیات
• ترجمه کتاب تاریخ حساب، نوشته رنه تاتون
• گردآوری و ترجمه کتاب ریاضیات در شرق
• ترجمه کتاب آنالیز ریاضی، آندره دولاشه
• کتاب ریاضیات کاربسته
• ترجمه کتاب لباچوسکی و هندسه نااقلیدسی، نوشته و. کاگان
• کتاب پویایی ریاضیات، نوشته ب. فلدبلوم (ترجمه)
• ترجمه کتاب اواریست گالوا ، (رمانی بر اساس زندگی اواریست گالوا)، نوشته لئوپولد اینفلد
• کتاب من ریاضی‌دان (سرگذشت سیبرنتیک)، نوشته نوربرت وینر (ترجمه)
• ترجمه کتاب آفرینندگان ریاضیات عالی، نوشته لئون سه‌مه‌نویچ فریمان
• گردآوری و ترجمه کتاب دانشمندان و هنرمندان
• کتاب خوارزمی و انفورماتیک
• ترجمه کتاب خلاقیت ریاضی، نوشته جورج پولیا
• کتاب عالیجناب چکمه (گوشه‌ای از تاریخ ریاضیات)
• سرگذشت ریاضیات
• ترجمه کتاب لگاریتم، گئورگی کلیمنتویچ استاپو
• ترجمه و تألیف کتاب هندسه در گذشته و حال
• کتاب غیاث‌الدین جمشید کاشانی ریاضی‌دان ایرانی (ترجمه و تألیف)

• ترجمه کتاب جوهر، روش و کارایی ریاضیات در سه مجلد، تألیف گروه مؤلفین انستیتوی ریاضی استکلووای شوروی
• کتاب مسئله‌های تاریخی ریاضیات ، واسیلی دمیتریه‌ویچ چیستیاکوف (ترجمه)
• گردآوری و ترجمه کتاب فلسفه، اخلاق و ریاضیات
• گردآوری و ترجمه کتاب خلاقیت در ریاضیات و مهندسی
• کتاب هشترودی اندیشمند بی‌پروا
• گردآوری و ترجمه کتاب ریاضیات و هنر
• ترجمه و تألیف کتاب آموزش ریاضی
• کتاب عدد و عددنویسی و ریاضیات در زندگی
• گاهنامه ریاضی، شامل شرح‌حال و نظر ریاضی‌دانان
• کتاب شما هم می‌توانید در درس ریاضی خود موفق باشید
• نگاهی به تاریخ ریاضیات در ایران
• کتاب تاریخ ریاضیات
• ترجمه کتاب پیدایش دستگاه شمار، ای.گ. باشاکووا/آ. پ. یوشکیویج
• کتاب دانشنامه ریاضی ایران، جلد ۱و۲
• ترجمه کتاب نظریه مجموعه‌ها، واتسلاو سرپینسکی
• مثلثات مستقیم‌الخط و کروی، سرگی ایوسیفویچ نووسلو
• ترجمه کتاب مثلثات، روبرت کامبل
• کتاب روش‌های جبر دوجلد

• اعداد اول ، امیل بورل (ترجمه)
• ترجمه کتاب جبر از آغاز تا پایان (خودآموز)، واویلف/ملنیکف/آلکس نیک/پاسی چنکو
• کتاب تقارن در جبر، و.گ. بالتیانسکی/ن. یا. ویلنکین (ترجمه)
• ترجمه کتاب تقارن در هندسه و جبر
• کتاب هندسه غیراقلیدسی

• ترجمه کتاب ورودی به نظریهٔ مجموعه‌ها، ژ. بروئر
• استقراءِ ریاضی، نوشتهٔ ایلیا سامویلویج سومینسکی/لیدیا ایوانونا گولووینا/ایساک موسوویج یاگلوم (ترجمه)
• ترجمه کتاب دربارهٔ حد، آلکساند الکساندروویچ کیریلوف
• کتاب نامساویها، پاول پترویچ کاروکین (ترجمه)
• کتاب نابرابری‌ها
• کتاب اشتباه استدلال‌های هندسی، یاکوف اسمنویچ دوبنوف (ترجمه)
• ترجمه کتاب ورودی به منطق ریاضی، ایزائیل سالامونویج گرادشتین
• انعکاس، ایلیا یاکولویچ باکلمان ترجمه.
• نظریهٔ ساختمان‌های هندسی، اوت آدلر ترجمه.
• هندسهٔ پرگار (ساختمان‌های هندسی به کمک پرگار)، الکساندر نیکی‌توویچ کوستووسکی ترجمه.
• عبارتهای متقارن در جبر مقدماتی
• کتاب تقارن جبری و ضریب‌های نامعین
• قدر مطلق در حوزه عددهای حقیقی