پادشاهان هخامنشی به ترتیب | شاهنشاهی هخامنشی یا امپراتوری پارس یک پادشاهی باستانی ایرانی بود که توسط کوروش بزرگ در سال ۵۵۹ پیش از میلاد 2582 سال پیش بنیان‌گذاری گردید.

این شاهنشاهی در مجموع ۵٫۵ میلیون کیلومتر مربع وسعت داشت و بزرگ‌ترین امپراتوری جهان تا بدان روز و اولین ابرقدرت جهان بود که که نهایتاً پس از 220 سال حکومت بر ایران زمین در اثر یورش اسکندر مقدونی سقوط کرد و از بین رفت.

در این نوشتار پادشاهان هخامنشی به ترتیب معرفی شده و اطلاعات مختصری در باره آنان داده شده است.

• دانلود کتاب صوتی شاهنشاهی هخامنشی

برای بزرگنمایی روی عکس کلیک کنید

پادشاهان هخامنشی به ترتیب

شاهان پارس و انشان

1. هخامنش (شاه پارس)
2. چیش‌پیش (شاه پارس)
3. کوروش یکم (شاه انشان، پسر چیش‌پیش و پدر کمبوجیه یکم)
4. آریارمنه (شاه پارس، پسر چیش‌پیش و پدر آرشام)
5. کمبوجیه یکم (شاه انشان، پسر کوروش یکم و پدر کوروش بزرگ)
6. آرشام (شاه پارس، پسر آریارمنه، پدر ویشتاسپ و پدربزرگ داریوش بزرگ)

پادشاهان هخامنشی

1. کوروش بزرگ (شاهنشاه ایران، پسر کمبوجیه یکم و پدر کمبوجیه دوم- نام همسرش کاساندان)
2. کمبوجیه دوم (شاهنشاه ایران، پسر کوروش بزرگ)
3. بردیا ( پسر کوروش بزرگ و کاساندان)
4. داریوش بزرگ (شاهنشاه ایران، پسر ویشتاسپ و روزگونه -داماد کوروش بزرگ همسر آتوسا)
5. خشایارشا (شاهنشاه ایران، پسر داریوش بزرگ و آتوسا – همسر آمستریس)
6. اردشیر یکم (شاهنشاه ایران، پسر خشایارشا و آمستریس – همسر داماسپیا)
7. خشایارشا دوم (شاهنشاه ایران، پسر اردشیر یکم و داماسپیا )
8. سغدیانه (شاهنشاه ایران، پسر اردشیر یکم و همسر بابلی او آلوگونه )
9. داریوش دوم (شاهنشاه ایران، پسر اردشیر یکم و کسمارتیدن- همسر پروشات )
10. اردشیر دوم (شاهنشاه ایران، پسر داریوش دوم و پروشات- همسر استاتیرا )
11. اردشیر سوم (شاهنشاه ایران، پسراردشیر دوم و استاتیرای – همسر آتوسا )
12. اردشیر چهارم (فرزند اردشیر سوم و آتوسا)
13. داریوش سوم (شاهنشاه ایران، پسراردشیر دوم و استاتیرای -نام همسر آبان‌دخت )

کوروش بزرگ

کوروش بزرگ، بنیان‌گذار و نخستین شاه شاهنشاهی هخامنشی بود که سال‌ ۵۵۹ پیش از میلاد . م، و 2582 سال پیش از این بر تخت پادشاهی هخامنشیان نشت

سال شروع پادشاهی کوروش کبیر، آغاز تاریخ 2500 ساله شاهنشاهی ایران است که در سال 1355 به عنوان مبدا تاریخ رسمی کشور انتخاب شد

کوروش بزرگ پس از فتح هگمتانه، سارد و بابل، شاهنشاهی هخامنشی را بنیان نهاده و بر نواحی گسترده‌ای از آسیا و اروپا حکومت می‌کرد که پس از ۲۹ سال فرمانروایی بر این شاهنشاهی، درگذشت. بر

کاساندان همسر رسمی و محبوب کوروش بزرگ، از تبار هخامنشی بود. کاساندان شهبانویِ ۲۸ کشور آسیائی و معروف‌ترین شهبانویِ دربار و تنها همسر کوروش بزرگ به حساب می‌آید و در نزد کوروش بسیار مورد احترام بود و با قدرت مطلق شهبانوی ایران در کنار کوروش بزرگ بر جهان پادشاهی می‌کرد و به‌طور مستقل دومین فرد قدرتمند و سیاستمدار حکومت بود.

کاساندان صاحب پنج فرزند بود: کمبوجیه، بردیا، آتوسا، آرتیستون و رکسانا (روشنک) است

آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد و آرامگاه همسرش کاساندان در زندان سلیمان در محوطه باستانی پاسارگاد است

خصال کوروش بزرگ

کوروش بزرگ برای بخشندگی، حکومت چند ملیتی ، احترام به ادیان و مذاهب و بنیان گذاشتن حقوق بشر در جهان شناخته شده است

مورّخین معتقدند که کوروش شاهی با عزم و خرد و عاقل و رئوف بوده، کاری را که شرع می‌کرد تا آخرش می‌رفت و هیچ کاری راناقص نمی‌گذاشت. در موارد مشکل به عقل بیش از قوّه متوسّل می‌شد

او برخلاف پادشاهان آسور و بابل و غیره با مردم مقلوب رئوف و مهربان بود. به پادشاهان مغلوب به اندازه‌ای مهربانی می‌کرد که آنها دوست صمیمی کوروش شده؛ در مواقع مشکل به او یاری می‌نمودند.

با مذهب و معتقدات ملل کار نداشت, بلکه آداب مذهبی آنها را محترم می‌داشت

شهرهاو ممالکی که در تحت تسلط او درمی‌آمدند. معرض قتل و غارت واقع نمی‌شدند.

این شاه عالیقدر یک نوع انقلاب اخلاقی را در عالم قدیم باعث شده و طرز نوینی از حیث سلوک با ممالکت تابعه و ملل مغلوب در عالم قدیم داخل کرده است

آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد و آرامگاه همسرش کاساندان در زندان سلیمان در محوطه باستانی پاسارگاد است

• دانلود کتاب صوتی عشق و سلطنت کوروش کبیر

کمبوجیه دوم

کمبوجیه دوم، دومین شاهنشاه هخامنشی و آغازکنندهٔ دودمان بیست و هفتم مصر و فرزند بزرگ کوروش بزرگ و ملکه کاساندان بود که پس از مرگ پدرش به تخت نشست و 8 سال پادشاهی کرد

کوروش از کاساندان دو پسر داشت:

• کمبوجیه که بر حکومت می‌کرد و در زمان عدم حضور کوروش در کشور ،نایب سلطنه بود

• بردیا که بر خوارزم و باختر و پارت و کرمان حکومت میکرد و بسیار مورد توجه مردم بود

کمبوجیه پس از اینکه به تخت نشست در نهان بردیا را کشت. او از مرگ کوروش مدت سه سال به مطیع کردن شورشیان پرداخت سپس مصر را تصرف کرد و به عنوان اولین پارسی بر تخت فرعونی مصر نشست

کمبوجیه چون خواست از راه بیابان تونس را هم تصرف کند، 50 هزارنفر از سربازانش را در صحراهای بی آب و علف از دست داد .

پس از این شکست، چون شنید مغی در ایران به نام بردیا بر تخت نشسته ، چون خود بردیا را کشته بود و نمی توانست به کسی اعتراف کند صرعش شدت یافته و دچار جنون شد ونهایتا خودکشی کرد

همسر یا همسران کمبوجیه به طور دقیق مشخص نیستند اما از خواهذرانش آتوسا و رکسانا و زنی به نام فیدیما نام برده شده است

پادشاهان هخامنشی به ترتیب: بردیا

توضیح: بردیا، پسر کوچک‌تر کوروش بزرگ هخامنشی و برادر کمبوجیهٔ دوم بود.

گئومات یا بردیای دروغین غاصب پادشاهی، نام مغی بود که به نوشتهٔ کتیبه بیستون وانمود کرد که پسر کوروش بزرگ، بردیا است و تخت پادشاهی را از آن خود کرد.

پس از مرگ کمبوجیهٔ دوم، گئومات مغ با فریبکاری خود را به جای بردیا فرزند کوروش بزرگ معرفی کرده و برای مدتی تخت پادشاهی را مالک شد که نهایتا به دست داریوش بزرگ کشته شد

واقعه بردای دروغین با تمام تفصیلات آن از قول داریوش کبیر در کتیبه بیستون درج شده است

داریوش بزرگ

چهارمین شاهنشاه هخامنشی، داریوش بزرگ فرزند ویشتاسپ و روزگونه و از نوادگان هخامنش، داماد کوروش بزرگ و همسر آتوسا (دختر کوروش کبیر) بود که 36 سال بر ایران حکومت کرد

آتوسا شهبانوی هخامنشی و مادر خشایارشا به گواهی مورخان یونانی، از تاثیرگذارترین زنان هخامنشی بوده که با درایت و اقتدار توانست خشایارشاه را که پسر ارشد داریوش بزرگ نبود را جانشین او کند.

داریوش بزرگ پس از رسیدن به پادشاهی، شورش‌های داخلی و دسیسه گئومات مغ را فرونشاند و سپس فرمانروایی شاهنشاهی را استحکام بخشید و سرزمین‌هایی چند بر آن افزود.

ساخت تخت جمشید در زمان پادشاهی او آغاز شد. تقسیم قلمرو شاهنشاهی به چندین شهربانی، ایجاد راه شاهی، ایجاد سپاه جاویدان، تنظیم مالیات‌ها، ارتباط دادن دریای مدیترانه و دریای سرخ، یکسان کردن واحد پول و واحد اندازه‌گیری، بازسازی نیایشگاه‌ها و تدوین قانون مصر از جمله اقدامات داریوش در دوران حکومتش بود.

آرامگاه داریوش بزرگ و همسرش آتوسا در نقش رستم واقع در مرودشت فارس است

• دانلود کتاب صوتی از زبان داریوش

خشایار شاه

خشایارشا، پنجمین شاهنشاه هخامنشی است. داریوش خشایارشا را که بزرگ‌ترین فرزند آتوسا دختر کوروش بزرگ بود، به جانشینی برگزید که 20 سال پادشاهی کرد

نام همسر خشایارشاه اَماستری دختر هوتن (از نجیب زادگان پارسی) و مادر اردشیر یکم بود.

خشایارشا پس از نشستن به تخت با لشکری به سوی مصر رفت و توانست شورشی را که در آن جا بر پا شده بود فرو بنشاند.

او برادر خود هخامنش را ساتراپ مصر کرد. با نوآوری خشایارشا پلی از کرجی‌ها بر روی داردانل ساخته شد که نیروی زمینی ایران توانست از روی آن بگذرد و به خاک یونان درآید.

آرامگاه خشایارشاه و همسرش اَماستری در نقش رستم واقع در مرودشت فارس است

پادشاهان هخامنشی به ترتیب: اردشیر یکم

اردشیر یکم مشهور به اردشیر درازدست ششمین شاهنشاه هخامنشی و سومین پسر خشایارشا و آمستریس بود که پس از به قتل رسیدن پدر و برادرش داریوش به دست اردوان فرمانده گارد محافظ شاه، بر تخت شاهی نشست.

او 42 سال بر شاهنشاهی هخامنشی حکومت کرد

• نام همسر اردشیر یکم داماسپیا بود که دختر یکی از بزرگان پارسی بوده است که در اوایل حکومت اردشیر با او ازدواج می‌کند.

داماسپیا بر روی شوهر خود اردشیر یکم نفوذ فوق‌العاده‌ای داشت و در زمان حیات اردشیر، پسر وی خشایارشاه دوم یگانه وارث قانونی و واقعی اردشیر محسوب می‌شد.

اردشیر اول، در امور حکومتی بسیار ضعیف بود و زمام اور در دست آمستریس ملکه مادر و داماسپیا شهبانو بوده است

عجب آنست که در اوایل سال ۴۲۴ پیش از میلاد در همان روزی که اردشیر از دنیا رفت، داماسپیا نیز، وفات یافت

اردشیر یکم پس از ۴۰ سال پادشاهی، در سن ۶۰ سالگی به مرگ طبیعی درگذشت.

آرامگاه او و همسرش داماسپیا، گوری صخره‌ای در کوه حاجی‌آباد نقش رستم است که در بلندای ۲۶ متری از تراز زمین جای گرفته‌است.

خشایارشا دوم

خشایارشا دوم هفتمین شاهنشاه هخامنشی پسر اردشیر یکم و داماسپیا بود. او پس از پدرش به پادشاهی رسید و به‌مدت ۴۵ روز پادشاهی کرد و توسط برادر ناتنی‌اش سغدیانه کشته‌شد.

جنازهٔ او را همراه با پدر و مادرش ظاهراً در یک روز برای تدفین به پارس بردند

وی که تنها پسر قانونی اردشیر بود، در دوران پادشاهی پدرش ولیعهد او بود

سغدیانه یا سغدیانس

سغدیانه، پسر غیررسمی اردشیر یکم از یک زن بابلی به نام آلوگونه بوده‌است. پس از مرگ اردشیر یکم، دربار ایران دچار هرج و مرج شد و دستکم سه تن از پسرانش خودشان را شاهنشاه نامیده‌اند.

سغدیانس تقریبا 6 ماه سلطنت کرد و به دست وهوک (داریوش دوم) حاکم باختر و برادر ناتنی اش کشته شد

داریوش دوم

داریوش دوم، پسر اردشیر یکم و ملکه کسمارتیدن نهمین شاهنشاه هخامنشی بود که 19 سال بر ایران حکومت کرد

او پس از شورش بر ضد برادرش سغدیانس — که خشایارشا دوم، پادشاه قانونی شاهنشاهی را به قتل رسانده بود — به تخت نشست و نام داریوش را برای خود برگزیده و 19 سال بر ایران حکومت کرد.

• داریوش دوم با خواهرخود پروشات ازدواج کرد و این ملکه در تمام نقشه ها و دسیسه ها پادشاه را همراهی میکرد.

عمده پیشرفت های زمان داریوش دوم به خاطر کاردانی دو والی آسیای صغیر تیسافرن و فرناباذ بود.

داریوش دوم در سال ۴۰۴ پ. م، درست قبل از پیروزی نهایی سردار مصری، آمیرتائوس، بر ایرانیان در مصر درگذشت

آرامگاه داریوش دوم در کوه رحمت، نقش رستم است

اردشیر دوم

اردشیر دوم مشهور به اردشیر خوش حافظه پسر بزرگ داریوش دوم و پروشات دهمین شاهنشاه هخامنشی بود که پس از مرگ پدر در سن سی سالگی به سلطنت رسید و دوران پادشاهی او 46 سال طول کشید

پروشات و داریوش دوم ، دو پسر داشتند که پروشات بسیار علاقمند بود که پسر کوچکش کوروش به جای پدر به تخت بشنیند

کوروش کوچک با نقشه مادرش پروشات قصد داشت که هنگام مراسم تاجگذاری اردشیر دوم را بقتل برساند که نقشه توسط تیسافرن برملا شد و کوروش کوچک دستگیر شد و چون شاه خواست او را داربزند پروشات پادرمیانی کرد و از مرگ نجات یافته و تبعید شد

جدال های بین اعضای خانواده سلطنتی در زمان اردشیر دوم به اوج خود رسیده به طوریکه ملکه استاتیر همسر شاه ، توسط پروشات مادر شاه مسموم شد

کوروش بردار کوچک شاه با یونانی ها همدست شد و با ده هزار سرباز به قصد تصرف پایتخت به جنگ پادشاه آمد هر چند شکست خورد

پسر محبوب اردشیر دوم را کشتند و همین مجب شد که او در سن 86 سالگی از غصه درگذشت

اردشیر سوم

اردشیر سوم پسر اردشیر دوم و استاتیرا یازدهمین شاهنشاه هخامنشی بود که 20 سال بر ایران حکومت کرد

اردشیر قبل از به تخت نشستن ساتراپ و فرمانده ارتش پدرش بود. اردشیر پس از اعدام یکی از برادرانش به قدرت رسید، دیگری خودکشی کرد.

اردشیر اندکی پس از پادشاهی، تمام خانوادهٔ سلطنتی را به قتل رساند تا جایگاه خود را به‌عنوان پادشاه تأمین کند.

وی دو کارزار مهم علیه مصر آغاز کرد. اولین لشکرکشی با شکست روبرو شد اما در سال ۳۴۳ پ. م، فرعون مصر را شکست داد و او را از مصر راند

همسر اردشیر سوم ، آتوسا دختر اردشیر دوم بود. در زمان او دربار هخامنشی کانون قساوت‌های خونین پروشات مادر اردشیر دوم و آگنده از توطئه‌های پایان‌ناپذیر سیاسی بود.

• در کتاب صوتی داتام روئین تن ماجرای سال های پایانی شاهنشاهی اردشیر سوم هخامنشی را بشنوید

اردشیر چهارم

اردشیر چهارم فرزند اردشیر سوم و آتوسا، دوازدهمین شاهنشاه هخامنشی بود که سه سال بر ایران حکومت کرد

اردشیر پس از مسموم شدن پدرش توسط باگواس خواجه که باعث تجدید حیات شاهنشاهی ایران شده بود، بر تخت شاهی نشست.

در پی تضعیف شاهنشاهی هخامنشی پس از ترور اردشیر سوم و جانشینی پسرش، هم‌پیمانان یونانی در سال ۳۳۶ پ. م نیروهایشان را به آسیا اعزام کردند.

او سعی کرد باگواس را از میان بردارد اما موفق نشد. درمقابل، باگواس، اردشیر چهارم و همه خانواده‌اش را با سم کشت و سپس پسرعموی شاه، یعنی داریوش سوم را به‌عنوان شاهنشاه بعدی برگزید.

داریوش سوم

داریوش سوم یا دارا پسر آرشام و سی‌سی‌گامبیس سیزدهمین و آخرین شاهنشاه هخامنشی بود.

داریوش برخلاف شاه پیشین خود، اردشیر چهارم از اعضای دور سلسلهٔ هخامنشی بود.

او اوایل کار خود در میان هم‌سن و سالان خود چهره‌ای مبهم بود و برای اولین بار در لشکرکشی اردشیر سوم در دههٔ ۳۵۰ پ. م به شهرت رسید.

به‌عنوان پاداش شجاعت، ساتراپی ارمنستان به وی اعطا شد. در حدود سال ۳۴۰ پ. م، وی به‌عنوان یک مقام عالی‌رتبه، مسئول خدمات پستی شاهی شد. پس از ترور شاهان پیشین توسط باگواس خواجه، متوجه قصد وی برای مسمومیت خودش شد و خیلی زود باگواس را مجبور به نوشیدن سم خود کرد.

در سال ۳۳۴ پ. م، اسکندر مقدونی حمله به شاهنشاهی ایران را آغاز کرد و متعاقباً در چندین نبرد ایرانیان را شکست داد و در سال ۳۳۰ پ. م تخت جمشید را غارت و نابود کرد.

در حالی که شاهنشاهی ایران اکنون به‌طور مؤثری تحت کنترل اسکندر بود، اسکندر تصمیم گرفت تا داریوش را تعقیب کند. با این حال، قبل از رسیدن اسکندر به او، داریوش توسط اردشیر پنجم، که ساتراپ باکتریا نیز بود، کشته شد