کتاب صوتی سمفونی مردگان
مشاهده نقد و بررسی این کتابکتاب صوتی سمفونی مردگان نوشته عباس معروفی
برنده جایزه 2001 بنیاد انتشارات ادبی فلسفی سورکامپ
کتاب صوتی سمفونی مردگان خوانشی حرفه ای است از کتاب سمفونی مردگان نوشته عباس معروفی
توضیحاتی در باره کتاب صوتی سمفونی مردگان :
سمفونی مردگان رمان بسیار ستوده شده عباس معروفی، حکایت شوربختی مردمانی است که مرگی مدام را به دوش میکشند و در جنون ادامه مییابند، در وصف این رمان بسیار نوشتهاند و بسیار خواهند نوشت؛ و با این همه پرسش برخاسته از این متن تا همیشه برپاست؛
پرسشی که پاسخ در خلوت تک تک مخاطبان را میطلبد:
کدام یک از ما آیدینی پیش رو نداشته است، روح هنرمندی که به کسوت سوجی دیوانهاش درآوردهایم، به قتلگاهش بردهایم و با این همه او را جستهایم و تنها در ذهن او زنده ماندهایم. کدام یک از ما؟
عباس معروفی در سال ۱۳۳۶ خورشیدی در تهران متولد شد.
فارغالتحصیل هنرهای زیبای تهران در رشته هنرهای دراماتیک است و حدود یازده سال معلم ادبیات دبیرستانهای تهران بوده است.
نخستین مجموعه داستان او با نام «رو به روی آفتاب» در سال ۱۳۵۹ در تهران منتشر شد.
پیش و پس از آن نیز داستانهای او در برخی مطبوعات به چاپ میرسید اما با انتشار “سمفونی مردگان” بود که نامش به عنوان نویسنده تثبیت شد.
در سال ۱۳۶۹ مجله ادبی گردون را پایهگذاری کرد و به طور جدی به کار مطبوعات ادبی روی آورد.
سبک و روال وی در این نشریه با انتظارات دولت ایران مغایر بود و موجب فشارهای پی در پی و سرانجام محاکمه و توقیف آن شد.
معروفی در پی توقیف گردون، ناگزیر به ترک وطن شد.
او به آلمان رفت و مدتی از بورس خانه هاینریش بل بهره گرفت.
اما پس از آن برای گذران زندگی دست به کارهای مختلف زد.
مدتی به عنوان مدیر یک هتل کار کرد و پس از آن “خانه هنر و ادبیات” هدایت را که کتابفروشی بزرگی است، در خیابان کانت برلین، بنیاد نهاد و به کار کتابفروشی مشغول شد. و کلاسهای داستان نویسی خود را نیز در همان محل تشکیل داد.
تازهترین اثر جاپ شده معروفی «فریدون سه پسر داشت» نام دارد و اکنون مشغول نوشتن رمانی است با نام «تماماً مخصوص».
شرح مختصر کتاب صوتی سمفونی مردگان :
سمفونی مردگان عباس معروفی داستان خانوادهای است که در زمان جنگ جهانی دوم، در اردبیل زندگی می کنند.
خانوادهای که نمادی از یک جامعه است.
جامعهای که خفقان در آن موج میزند و به ندرت روشنفکری در آن پیدا میشود.
رمان با پیشگفتار و آیهای از قرآن در مورد قتل هابیل توسط قابیل آغاز میشود (سوره مائده. آیه ۲۶).
موضوعی که تم اصلی داستانی است که از ۴ مومان تشکیل شده.
از شخصیتهای داستان، جابر پدری متعصب است که تحت تأثیر ایاز پاسبان قرار دارد که دوست اوست و به او اعتماد دارد.
جابر یک تاجر موفق و سرشناس در کاروانسرای آجیل فروشهاست که با همسر و چهار فرزندش در اردبیل زندگی میکند.
مادر خانواده که فقط دل میسوزاند و هیچکاری از دستش بر نمیآید.
یوسف پسر بزرگ خانواده ، آیدین و آیدا خواهر و برادر دوقلو و آخرین فرزند، اورهان است.
پسری که شبیه به پدر است و داستان در مومان اول از افکار او آغاز می شود.
پس از او دوقلوها آیدا و آیدین هستند و در آخر اورهان که «بر همه بچهها ترجیح داشت»
داستان در بین سالهای ۱۳۱۳ تا ۱۳۵۵ نقل میشود.
در زمان جنگ جهانی دوم، سال ۱۳۲۰، یوسف که «هر روز از ایوان محو تماشای چتربازها میشد، روزی تصمیم میگیرد تا خودش پرواز کند
پس با چتر بزرگ و سیاه پدر از لبه بام پرواز میکند و تبدیل به چیزی میشود بین آدم و حیوان. مرده و زنده. یک تکه گوشت. یک جانور که مدام میبلعد.
پس از یوسف، حالا” آیدین پسر بزرگ و انگار بچه اول است و سختگیری در مورد او شروع میشود”
پدر دوست دارد که آیدین مثل او باشد و همراه او به حجره برود، اما آیدین میخواهد ادامه تحصیل بدهد و فقط به خاطر صحبتهای مادر که همیشه از مساوی بودن حقوق او و اورهان میگوید، حاضر میشود که موقتاً عصرها به حجره، نزد پدر برود.
ولی اورهان که میخواست “وارث تنها” باشد و” طمع بیشتری برای تصاحب داشت رنج میبرد، حسادت میکرد و میخواست که آیدین به همان درس و کتابش علاقمند باشد
شخصیت پردازی در سمفونی مردگان :
شخصیت پردازی در سمفونی مردگان عباس معروفی هم به صورت توصیفی و هم تصویری صورت گرفته است.
از دیدگاه پرویزکلانتریاگر نویسنده میخواهد شخصیتی را توصیف کند، خیلی فشرده و در دو – سه خط انجام میدهد ….
یعنی معروفی با خطهای خیلی ساده، صریح، قاطع و سایهروشنهای خیلی خشن و تند و رنگهای گویا و کافی یک پرتره را تصویر میکند.
چرا سمفونی مردگان؟
الف- سمفونی
آنچه این کتاب را از سایر آثار متمایز میکند، ساختار آنست. ساختاری که بر اساس قالب سمفونیک و با راویان متعدد در هر موومان (movement) شکل گرفته و مرتباً در میان اول شخص و سوم شخص جا به جا میشود.
این تکنیک در روایت داستانی که با خاطرات (memory) درگیر است، میتواند بسیار موثر میباشد.
عباس معروفی میگوید:
از سال ۶۴ بود که اسم کار را گذاشتم سمفونی مردگان. چون همان موقع هم که این را مینوشتم به فرم سمفونی نوشته میشد.
یعنی شخصیتها در ذهن من سازبندی شدهاند. میدانم کدام یک از شخصیتها ویولن است، کدام ساز بادی مینوازد و کدام طبل است.
عباس معروفی پیش نوایی (اورتوری) نیز برای سمفونی خود مینویسد:
رمان به فرم سمفونی نوشته شد.
میدانید که معمولاً هر سمفونی چهار موومان دارد و یک مقدمه یا اورتور.
آیههای قرآن اول سمفونی مردگان برای زینت یا دل استفاده نشده، بلکه یک اورتور است.
ب- مردگان
احمد شاملو در مورد سمفونی مردگان میگوید:
این کتاب به جای اینکه سمفونی مردگان باشد و با آدمیزاد سر و کار داشته باشد، بیشتر برایم تداعی گر اسیران خاک بود.
از آن جایی که با مردن هیچ مشکل و مسئله ندارم، در نتیجه این آدمها چگونه میمیرند، به خصوص آدمهایی که مرگشان ادامه زندگیشان نیست، اصلاً برایم جالب نیست.
اما به نظر میرسد که شاملو در تعبیر مردگان فقط مرگ فیزیکی را در نظر گرفته و به آز و مال اندوزی اورهان و پدر برای تفسیر “اسیران خاک” بسنده کرده است.
سمفونی مردگان، حکایت جامعه غفلت زده و خاموشی است که حتی آیدین با آن همه شور و نشاط و حیات، شاید تنها روح زنده جاری در “شهری که زیر برف مرده است ”
زیر بار مکافات و غفلت خفتگان کمرش میشکند و تحمل نمیآورد و کارش به جنون میکشد.
وقتی آیدین یکه و تنها بخواهد در شهری که مثل روزنامه کهنهای پر از حرف و صدا و سکوت و مرده و زنده است، اما صداش در نمیآید
زبان گویا و ناطق زندهها باشد و با سیل مخالفت ایازها، و جابرها و اورهانها، این اسیران مجذوب خاموشی، سرکوب شود، چه امیدی برای زنده بودن و زندگی میتوان یافت؟
یا وقتی که در خانه ای را باز کنی و همه آن آدمهای زنده، با همهمه و شلوغیشان پا به فرار بگذارند.
سکوت وحشتناک دم در بغلت کند، از پلهها بالا ببرد و روی تخت چوبی زهوار در رفته، لای لحاف چرک مرده بخواباند و بوی نفس مسلول همه جا پیچیده باشد، جایی برای صحبت از زندهها نیز باقی میماند؟
کتاب صوتی سمفونی مردگان عباس معروفی شامل 11 فایل صوتی یکساعته است که بصورت یک فایل زیپ شده به حجم 155 مگابایت آماده دانلود است.
دانلود کتاب صوتی سجاده و صلیب یا جدال پرتمنا نوشته هما پور اصفهانی
فاقد لینک دانلود
مشاهده نقد و بررسی این کتاب