کتاب صوتی یقه سفیدها ، ج‍ام‍ع‍ه‌ش‍ن‍اس‍ی ن‍ه‍اده‍ای‌ م‍دن‍ی‌ در ای‍ران‌ ام‍روز

کتاب صوتی یقه سفیدها ، ج‍ام‍ع‍ه‌ ش‍ن‍اس‍ی‌ ن‍ه‍اده‍ای‌ م‍دن‍ی‌ در ای‍ران‌ ام‍روز نویسنده: محمد قوچانی

کتاب صوتی یقه سفیدها خوانشی است از كتابي به همین نام و به قلم توانای محمد قوچانی كه با روش جريان شناسي تطبيقي از 5 منظر (تفكر، ايدئولوژي، قدرت، مذهب و اقتصاد)، مقايسه و تحليل گروه ها و جريان هاي سياسی ايران بعد از انقلاب اسلامي مي پردازد و با همين روش با ظرافت هرچه تمامتر ارتباط ميان گروه ها و جريان هاي به ظاهر متضاد را نمايش مي دهد.

لغت ی‍ق‍ه‌ س‍ف‍ی‍ده‍ا اولين بار توسط جامعه شناس آمريكايي «سي. رايت ميلز» مطرح شد كه مراد از آن ديوانسالاران و بوروكرات هاي قدرتمند در ساخت جامعه سياسي و يا به تعبير ژزار بشليان بورژوازي اداري بود.

در ايران اسلامي عنوان ی‍ق‍ه‌ س‍ف‍ی‍ده‍ا بيشتر براي اعضاي حزب «كارگزاران سازندگی» مورد استفاده قرار مي گيرد.

ايشان در کتاب صوتی یقه سفیدها سعي در توضيح و تحليل اين مطلب دارند كه احزاب سازمان يافته ايران اسلامي مانند: جبهه مشاركت، هيأت هاي مؤتلفه اسلامی و كارگزاران سازندگی ريشه در طبقه متوسط جديد دارند.

ايشان در فصل اول کتاب صوتی یقه سفیدها به توضيح روش جريان شناسي تطبيقي پرداخته و با توضيح مفاهيم جريان شناختي و تقسيم آن به 3 گزينه:

جريان فرهنگي، اجتماعي، سياسي، به تشريح لغت جريان شناختي مي پردازند.

در اين بخش ارتباط جريان هاي فرهنگي با جريان هاي اجتماعي و سياسي با ذكر مثال بيان مي شود تا ذهن خواننده با روش فوق (جريان شناختي تطبيقي) آشنا شود و سپس در ادامه مفاهيم فصل اول با تفكيك مدل های جريان شناختی به دو روش الف) تفكيك ارزشي ب) تفكيك جامعه شناختی و توضيح هريك از اين دو روش فصل اول را به پايان مي برند.

در روش تفكيك ارزش ايشان توضيح مي دهند كه معني تفكيك مي تواند ساده و يا پيچيده باشد و هرچقدر كه پيچيده تر باشد در تحليل نيروهاي اجتماعي و سياسي قدرتمندتر خواهد بود

(اين تحليل ها در موضع گيري احزاب و جريان ها در مقابل ديگر نيروهاي سياسي اجتماعي داراي اهميت است مثلاً در اتحاد احزاب يا مقابله آنها).

نویسنده به خوبي تحليل مي كنند كه چرا جريان هاي سياسی خاصی از تحمل جريان هاي رقيب عاجز هستند (به دليل تنگ و محدود بودن ارزش ها) و در مقابل جريان هاي سياسي ديگر قادر به هضم و درك بهتری از جامعه و نيروهای سياسی و اجتماعی آن هستند.

بعد از توضيح مفاهيم و روش در فصل اول کتاب صوتی یقه سفیدها، نويسنده به غربال جريان ها و گروه هاي سياسی با همين روش از پنج منظر (تفكر، قدرت، ايدئولوژي، اقتصاد و مذهب) مي پردازند و با بر شمردن نظريه ها و اعتقادات جريان هاي مختلف در هريك از اين موارد (مانند موضع گيري جريان ها در مقابل مذهب) و تطبيق اين نظريه ها با يكديگر، گروه ها و جريان هاي مشترك را در هر بخشي، كنار هم قرار مي دهند و اينجاست كه ما پي به اشتراك نامرئي ولي موجود ميان گروه هاي به شدت متضاد و يا تضاد جريان هاي همگام و همسنگر مي بريم.

قوچانی در توضيح هريك از اين مطالب عملكرد سياسی، اجتماعی و يا اقتصادی جريان ها را از نظر دور نداشته و با بيان موضع گيری های رسمی و عملكرد اين جريان ها در رأس قدرت (و يا در تقابل با قدرت مركزي مانند مجاهدين خلق) به سازماندهي نظريه هاي احزاب مي پردازند

وی از لابه لای سير حوادث (انقلاب اسلامی، جنگ ايران و عراق و آثار آن بر فضاي داخل كشور، جنگ قدرت در ميان جريان هاي انقلابی پس از پيروزی انقلاب و…) شكل گيري اين افكار و موضع گيري ها و پديدار شدن شكاف يا اتحاد ميان جريان ها و احزاب را نشان مي دهند.

و به اين ترتيب نه تنها به تطبيق بلكه به جامعه شناسی و جريان شناسی تك تك جريان ها مي پردازند و تصوير روشني از فضاي ايدئولوگ پس از انقلاب را براي نسل جديد نمايش مي دهند و همچنين به خوبي تشريح مي كنند كه تنها وجود ارزش هاي مشترك سبب پيوند ميان جريان هاي سياسي و اجتماعي نيست بلكه طبقه بندي اين ارزش هاست كه داراي اهميت وافر مي باشد .

در همين فصل (فصل دوم کتاب صوتی یقه سفیدها )  ضمن تطابق جريان هاي مختلف و بيان اشتراكات و افتراق هاي موجود، با تحليل برايند اين نيروها و احزاب در فضاي سياسي كشور، نویسنده  به تحليل اين برايندها در پنج گزينه تطبيقي مي پردازند و سرانجام توضيح مي دهند كه از وراي همين برايند نيروها در موارد قدرت، مذهب و يا اقتصاد، چگونه جنبش دوم خرداد متكي بر طبقه بورژوازي، ليبرال در ايران به قدرت رسيد.

(عليرغم اينكه هيچ جريان سياسي به طور خالص در تحكيم طبقات متوسط جديد كوشش نكرده و حتي بدنه سياسي جنبش دوم خرداد را نيروهاي چپ اسلامي مانند مجاهدين انقلاب اسلامي تشكيل مي دادند)

قوچانی در بخش پاياني کتاب صوتی یقه سفیدها هم با مقالاتي مجزا به تشريح تك تك جريان های سياسی و اجتماعی، ايران می پردازند و با توضيح و تبيين چگونگی تأسيس و رشد اين جريان ها و چگونگی تحول فكري و نظريات اين جريان ها (از بدو تأسيس تا موضع گيري هاي فعلي) بيان مي كنند كه چرا هريك از اين احزاب و يا سازمان ها ريشه در طبقه متوسط جديد دارند.

محمد قوچانی نویسنده کتاب صوتی یقه سفیدها

عبارت “یقه سفید” در کتاب صوتی یقه سفیدها

جرم یقه سفید white-collar crime نخستین بار توسط جرم‌شناس و جامعه‌شناس مشهور امریکایی «ادوین ساترلند» مورد استفاده واقع شد.

نظریه وی درباره بزهکاران یقه سفید از چنان شهرتی برخوردار شد که بعد‌ها به عنوان نقطه عطفی در انجام پژوهش‌های جرم‌شناسی تلقی شد.

در اهمیت اقدام این دانشمند همین بس که برخی جرم شناسان گفته‌اند اگر جایزه نوبلی هم برای جرم‌شناسی وجود می‌داشت، بی‌گمان ساترلند می‌توانست آن را به دست آورد.

در واقع جرم یقه سفیدی جرمی است که شخص قابل احترام و برخوردار از یک موقعیت عالی اجتماعی، به اعتبار حوزه نفوذ خود و سوءاستفاده از اعتماد و اطمینان ایجاد شده که مبین قانون شکنی‌هایی است، انجام می‌شود.

جرم یقه سفیدی حاکی از درک عمیق بزهکاران این گونه جرایم و نیز جهات ضعف علمی و عملی بزه‌دیدگان است.

حقیقت موضوع آن است که جرم یقه سفیدی، ابتدا در فعالیت‌های شغلی مشروع در سطحی گسترده ریشه دارد و پس از مدتی، ضمن اعتماد سازی‌های دروغین، رشد می‌یابد و پیشرفت‌های اقتصادی و تحولات اجتماعی نیز به این نوع جرایم دامن می‌زند.

بزهکار یقه سفید با استفاده از اقتدار و وجاهت اجتماعی و سیاسی بالا و در پناه ظاهر فریبنده و استعداد فکری خود، به ارتکاب جرایمی همچون اختلاس، پولشویی، جعل و بزه‌های کلان مالی به وجاهت بخشی صوری به درآمدهای نا مشروع خود دست می‌زند.

کتاب صوتی یقه سفیدها را به مدت 8 ساعت و در یک فایل زیپ به  حجم 117 مگابایت در ادامه دانلود کنید

سال ۱۳۹۹فیلمی با عنوان یقه سفیدها به کارگردانی و تهیه‌کنندگی شهرام مسلخی و نویسندگی فرزاد گودرزی ساخته شده که به نوی به جرم یقه سفیدها پرداخته است

برای شنیدن آنلاین کتاب های صوتی به کانال تلگرام سلام صدا مراجعه فرمایید.

برای دیدن توضیحات و مشخصات کتاب های صوتی به اینستاگرام سلام صدا مراجعه فرمایید.