در این مجموعه نوشتار شرح داستان های شاهنامه به قلم دکتر احسان یارشاطر به همراه فایل های شاهنامه صوتی رایگان تقدیم به دوستداران ادبیات کهن پارسی تقدیم شده است.

این روزها شاهد علاقمندی روزافزون جوانان و عموم مردم ایران نسبت به ادبیات کهن پارسی و به ویژه شاهنامه فردوسی هستیم و این اتفاق مبارک خود موجب بازگشت نسل امروز و آینده به فرهنگ اصیل پارسی خواهد شد.

بر همین اساس دست اندکاران گروه فرهنگی سلام صدا، کتاب “برگزیده داستان های شاهنامه” به قلم دکتر احسان یارشاطر را  را انتخاب کرده و با  خوانش حرفه ای و جذاب آن، فایل های صوتی مربوطه را تقدیم دوستداران کرده ایم.

دکتر یارشاطر دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران و نیز دانش‌آموخته دکترای زبان‌شناسی ایرانی از دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن بود.

 دکتر یارشاطر همچنین موسس دانشنامه ایرانیکا به عنوان بزرگترین و جامع‌ترینِ پروژه ایران‌شناسی است.

فهرست مطالب شاهنامه صوتی رایگان

مقدمه دکتر یاشاطر بر کتاب برگزیده داستان های شاهنامه

داستان سرودن شاهنامه از زبان فردوسی

• نامه شاهان
• دقیقی شاعر
• دوست جوانمرد
• رؤیای فردوسی

داستان صوتی نخستین شاهان

• کیومرث و سيامك
• ستيز اهریمن
• کین خواهی هوشنگ
• طهمورث دیوبند

داستان صوتی آغاز تمدن در شاهنامه

• هوشنگ
• پدیدار شدن آتش
• طهمورث
• جمشید
• عید نوروز

داستان صوتی ضحاك ماردوش

• ناسپاسی جمشید
• داستان ضحاک با پدرش
• قریب اهریمن
• روئیدن مار بردوش ضحاک
• گرفتار شدن جمشید
• خواب دیدن ضحاك
• زادن فریدون
• خبر یافتن ضحاک
• آگاه شدن فریدون از نسب خود
• خشم فریدون
• بیم ضحاك

کاوه آهنگر

• دادخواهی کاوه
• شوریدن کاوه
• سالاری فریدون
• گرز گاوس
• فرستاده ایزدی
• گشودن کاخ ضحاک
• گزارش کندر و به ضحاك
• نبرد ضحاك و فریدون
• ضحاک در زندان

فریدون و سه فرزندش

• جشن مهرگان
• فرزندان فریدون
• جندل و شاه یمن
• اندرز فریدون
• افسون پادشاه یمن

داستان ایرج

• رشک بردن سلم بر ایرج
• پیام سلم و تور
• پاسخ فریدون
• آزرم ایرج
• رفتن ایرج نزد برادران
• کشته شدن ایرج
• آگاهی فریدون از مرگ ایرج

خونخواهی منوچهر

• زادن منوچهر
• پیام سلم و تور
• پاسخ فریدون
• رفتن منوچهر بجنگ سلم و تور
• جنگ شیروی و گرشاسب
• کشته شدن تور
• تدبیر منوچهر
• تاخت کردن کاکوی
• کشته شدن سلم
• بازگشتن منوچهر

داستان سام و سیمرغ

• سیمرغ
• خواب دیدن سام
• باز آمدن دستان

 داستان زال و رودابه

• رفتن زال به کابل
• سیندخت و رودابه
• راز گفتن رودابه با ندیمان
• چاره ساختن ندیمان
• رفتن زال نزد رودابه
• رای زین زال با موبدان
• نامه زال به سام
• پاسخ سام
• آگاه شدن سیندخت از کار رودابه
• خشم گرفتن مهراب
• آگاه شدن منوچهر
• شکوه زال
• نامه سام بمنوچهر
• خشم گرفتن مهراب
• گفتگوی سام و سیندخت
• زال در بارگاه منوچهر
• آزمودن زال
• هنر نمایی زال
• برگشتن زال نزد پدر
• پیوستن زال و رودابه

رستم دستان

• زادن رستم
• دژکوه سپند
• رستم در کوه سیند

شاهنامه صوتی رایگان قسمت اول

داستان سرودن شاهنامه از زبان فردوسی

نامه شاهان

 فردوسی در آغاز شاهنامه چنین میگوید که از زمانهای باستان در ایران کتابی بود پر از داستانهای گوناگون که سرگذشت شاهان و دلاوران ایران را در آن گرد آورده بودند.

پس از آنکه شاهنشاهی ایران بدست تازیان بر افتاد این کتاب هم پراگنده شد. اما پاره های آنرا موبدان در گوشه و کنار نگاه میداشتند، تا آنکه یکی از بزرگان و آزادگان ایران که مردی دلیر و خردمند و بخشنده بود به جستجو افتاد تا تاریخ گذشته ایران را از روزگار نخست بیابد و آنچه را برشاهان و خسروان ایران گذشته است در دفتر فراهم آورد.

 پس موبدان سالخورده را که از تاریخ باستانی ایران آگاهی داشتند از هر گوشه و کناری نزد خود خواست و از تاریخ روزگاران کهن جویا شد که شاهان ایران از دیر باز چگونه کشورداری کردند و آغاز و انجام هر يك چه بود و بر ایران درین سالیان در از چه گذشت .

موبدان تاریخ باستانی ایران را باز گفتند و آن بزرگ مرد از سخنان آنان کتابی نامدار فراهم آورد که بزرگ و كوچك بر آن آفرین گفتند .

 آنهایی که خواندن میدانستند داستانهای این کتاب را برای مردم میخواندند و دل آنان را بیاد شکوه گذشته ایران شاد میکردند .

 این کتاب در میان مردم گرامی شد.

دقیقی شاعر

آنگاه جوانی خوش طبع و گشاده زبان پیدا شد و باین اندیشه افتاد که این کتاب را بشعر درآورد.

دوستان وی همه از این اندیشه شاد شدند. اما افسوس که این شاعر گرفتار برخی تندرویهای جوانی بود و به عاقبت آن دچار شد و در جوانی بدست بنده خود کشته شد و نظم کردن «نامه شاهان ناتمام ماند

 من وقتی از کار این شاعر نومید شدم بدلم افتاد که همت کنم و نامه شاهان را فراهم بیاورم و خود آنرا در قالب شعر بریزم.

پس در طلب آن بر آمدم و از هر کسی جویا شدم. از گردش روزگار میترسیدم؛ میترسیدم عمرم وفا نکند و کار بدیگری بیفتد.

 از طرفی زر و مال من چندان نبود که بیاید و سالها عهده دار من و کوشش من باشد. اینگونه کوششها و رنجها هم خریدار نداشت.

سراسر کشور را جنگ و کشمکش فرا گرفته بود و کار بر پژوهندگان و هنرمندان سخت بود و کسی قدر سخن را نمیدانست و حال آنکه در جهان چه چیزی بهتر از سخن نیکوست؟ مگر نه آنست که پیغمبر مردم را با سخن بخدا رهبری کرد؟

مدتی در این اندیشه بودم ولی آشکار نمیکردم. زیرا  کسی که درین مقصود یار من باشد نمی یافتم.

تا آنکه دوست مهربان و یکرنگی که در یکی از شهرها داشتم مرا دل داد و گفت:

قصد تو قصد شایسته ایست. من نامه شاهان را نزد تو میآورم. تو جوانی و خوش طبع و والاسخن، چه بهتر که بچنین کار گرانمایه ای دست بزنی و با شعر کردن نامه شاهان برای خود خوشنامی و سرفرازی حاصل کنی.

بسخنان او دلگرم شدم و وقتی نامه شاهان را نزد من آورد از دیدن آن جان تاریکم افروخته شد و بسرودن آن دست بردم.

دوست جوانمرد

 بخت هم مدد کرد و یکی از بزرگان بیاری من برخاست. این بزرگمرد که نژادش بآزادگان قدیم میرسید جوانی خردمند و بیدار و روشن روان بود. زبانی نرم و پاکیزه داشت و فروتن و پر آزرم بود.

بمن گفت:

بگو تا هر چه بخواهی فراهم کنم . از هر چه از دست من برآید کوتاهی نخواهم کرد. خواهم کوشید تا نیازی بهیچکس پیدا نکنی و یکسره در اندیشه سخن خود باشی

 این نیکمرد نامدار با نیکوئی و بخشش خود مرا از زمین به آسمان رساند. مرا مانند تازه سیبی که از آسیب باد نگه دارند نگاهداری و حمایت میکرد. از جوانمردی و بخشندگی دنیا در دیده اش خوار بود و زر و خاک در چشمش یکسان مینمود

افسوس که ناگهان ریشه عمر این رادمرد کنده شد و چون سروی که تندباد از جا بکند بخاک افتاد و بدست ستمگران مردم کش ناپدید شد. دریغ از آن برز و بالای شاهانه اش!

پس از مرگ او روانم لرزان شد و نومیدی در دلم رخنه کرد. تا آنکه یک روز بیاد پندی از این رادمرد افتادم که میگفت « این کتاب شهریاران است . اگر آنرا بنظم آوردی بشهریاری بسپار»

 از بیاد آوردن این گفتار دلم آرامشی یافت و روانم شاد شد. با خود گفتم که بخت خفته ام بیدار شد و زمان سخن گفتن آمد و روزگار کهنه نو شد.

رویای فردوسی

 یک شب در همین اندیشه بخواب رفتم. در خواب دیدم که شمع رخشنده ای از میان آب برآمد و روی گیتی را که چون لاجورد تیره بود چون یاقوت زرد روشن کرد.

درودشت درین نور مثل دیبا بود. آنگاه تخت پیروزه ای پیدا شد که شهریاری تاج بر سر چون ماه درخشان بر آن نشسته بود.

سپاهش تا دو میل صف بسته بودند و بر دست چپش هفتصد ژنده پیل ایستاده و وزیری پاک نهاد در پیش شاه بخدمت کمر بسته بود.

 من از دیدن شاه و سپاهیان و ژنده پیلان خیره شدم و از نامداران درگاه پرسیدم که آنکه چون ماه بر تخت نشسته است کیست ؟

گفتند محمود جهاندار است که ایران و توران در فرمان اوست و از کشمیر تا دریای چین مردم ثناگوی اویند. تو نیز که سخن سرائی آفرین گوی او باش.

بیدار شدم و از جا جستم و زمانی دراز در آن شب تیره بیدار بودم. با خود گفتم این خواب را باید پاسخ بگویم . پس بنام فرخنده شهریار، محمود غزنوی، بنظم شاهنامه دست بردم.

---