معرفی انواع ژانر های ادبی به همراه مهمترین آثار در هر ژانر ؛ معرفی 20 ژانر داستانی و غیرداستانی

هر کتاب موضوع و ژانر مختص به خود را دارد. در این نوشتار، معرفی انواع ژانر های ادبی به همراه مهمترین آثار در هر ژانر معرفی شده تا ضمن آشنایی با موضوعات مختلف ، در انتخاب کتاب‌های مورد علاقه خود بهتر عمل کنیم.

انواع ژانر کتاب های داستانی Fiction books

حرف از کتاب و کتابخوانی که به میان می‌آید ذهن ما به سمت قصه‌ها و داستان‌ها می‌رود. در واقع هنوز هم که هنوز است این نوع از کتاب‌ها بیشترین مخاطب را در بین افراد کتابخوان سراسر جهان دارند. دلیل اصلی آن هم شاید همان قصه و داستانی است که روایت می‌کنند. ما انسان‌ها تنها یکبار زندگی می‌کنیم.

پس عجیب نیست اگر دوست داشته باشیم جایی در تصوراتمان و یا در دل یک کتاب زندگی دیگری را تجربه کنیم. حال اگر این داستان با چاشنی فانتزی و خیال هم همراه باشد برای ما جذابیت بیشتری خواهد داشت. حال بیایید با هم به سراغ برخی از مهمترین انواع ژانر کتاب های داستانی برویم.

معرفی انواع ژانر های ادبی به همراه مهمترین آثار در هر ژانر

۱- کتاب های ژانر عاشقانه

ژانر عاشقانه Romance or romantic love معمولاً به عنوان یک ژانر کمکی در بیشتر داستان‌های موجود استفاده می‌شود. تفاوت داستان‌هایی که منحصراً در این ژانر نوشته می‌شوند با سایر قصه‌ها این است که در کتاب‌های ژانر عاشقانه، روابط عاشقانه در مرکز و مهمترین موضوع داخل کتاب است. به همین دلیل هم بیش از هر چیز دیگری در طول داستان به این روابط عاشقانه پرداخته می‌شود.

نمونه‌‌های بسیار زیادی را می توان در ژانر عاشقانه یافت که هر یک داستانی خاص هستند گاه تلخ و گاه شیرین.

نمونه‌هایی از کتاب‌های ژانر عاشقانه

• کتاب صوتی چشمهایش نوشته بزرگ علوی
• کتاب صوتی مستی عشق نوشته آندره موروا
• کتاب صوتی آهنگ عشق اثر آندره ژید
• کتاب صوتی دفتر خاطرات نوشته نیکلاس اسپارکس
• بلندی‌های بادگیر، نوشته‌ی امیلی برونته
• کتاب صوتی دکتر ژیواگو شاهکار بوریس پاسترناک

---

_{معرفی انواع ژانر های ادبی به همراه مهمترین آثار در هر ژانر}

۲- فراتر از واقعیت، ژانر فانتزی

اگر به جادو و عناصر ماوراطبیعی علاقه دارید بدون شک از خواندن کتاب‌های فانتزی fantasy لذت خواهید برد.

کتاب‌هایی که در ژانر فانتزی نوشته می‌شوند معمولاً بر گرفته از ‌ای محلی و قصه‌های به اصطلاح فولکلور  هستند.

ژانر فانتزی معمولاً در بین نوجوانان طرفداران زیادی دارد. از هری پاتر گرفته تا نمونه‌های امروز همگی خواننده‌های زیادی را جذب خود کرده‌اند.

البته در ژانر فانتزی ما تنها با جادو و جنبل طرف نیستیم. علاوه بر این بر خلاف باور ژانر فانتزی تنها محدود به قصه‌هایی که در طول سال‌های اخیر یا در قرن معاصر نوشته شده است نیست.

مثلا داستان دکتر فاوستوس، نوشته کریستوفر مارلو هم یکی از آثار فانتزی به حساب می‌آید.

نمونه هایی از کتاب های فانتزی

• ارباب حلقه‌ها نوشته جی. آر. آر. تالکین

• کتاب صوتی نایت ساید اثر سیمون آر گرین
• مجموعه کتاب صوتی هری پاتر اثر جی کی رولینگ

---

۳- ژانر علمی تخیلی

یکی دیگر از ژانرهای کتاب که معمولاً با ژانر فانتزی اشتباه گرفته می‌شود علمی تخیلی Science fiction است.

کتاب‌های علمی تخیلی برخلاف آثار فانتزی بیشتر بر مبنای علم حاضر نوشته می‌شود. این یعنی اگر چه ممکن است کتاب‌های فانتزی هیچ گونه پایه علمی نداشته باشند و صرفاً بیانگر تخیلات و ذهن نویسنده باشند، اما آثار علمی تخیلی غالباً بر اساس نتایج واقعی و علم روز نوشته می‌شوند.

کتاب‌های علمی تخیلی معمولا بر دو دسته هستند.

• دسته اول آنهایی که یک داستان یا ماجرا را در یک محیط یا فضای علمی روایت می‌کند.
• دسته دوم اما کتابهایی هستند که داستانی را در مورد خود علم و اتفاقی علمی مدنظر ما روایت می‌کنند.

برای مثال رمان فرانکشتاین نوشته مری شلی که قرن ها پیش منتشر شده است یک داستان علمی تخیلی به حساب می‌آید.

خواندن این کتاب‌ها حتی می‌تواند موجب افزایش اطلاعات عمومی ما نیز شود.

---

۴- دنیای ماورای زندگی طبیعی

کتاب و رمان های ژانر ماجراجویی Adventure از پرطرفدارترین ژانرهای ادبی به خصوص در بین جوانان و نوجوانان است.

شاید مهمترین عامل موفقیت یک کتاب در این ژانر، خلق تصویر درست و صحیح از قهرمان یا قهرمانان داستان است.

دلیل آن این است که در کتاب های ژانر ماجراجویی، قهرمان یا قهرمانان قصه ما معمولاً پس از گذر از کلی موانع و مشکلات سرانجام باید به سر منزل مقصود برسند. همین باعث می‌شود که شخصیت پردازی صحیح در این ژانر رمان بسیار اهمیت داشته باشد.

از هابیت گرفته تا کیمیاگر و یا حتی کتاب‌هایی مانند جین ایر همگی به نوعی رمان‌های ژانر ماجراجویی به حساب می‌آید.

برخی از مهمترین کتاب های ژانر ماجراجویی

• آوای وحش، نوشته‌ی جک لندن

• کتاب صوتی تام سایر اثر مارک تواین
• کتاب صوتی کيمياگر اثر پائولو کوئيلو
• کتاب صوتی بابا لنگ دراز اثر جين وبستر

---

۵- ژانر رازآلود، جنایی و یا معمایی

از شرلوک هلمز گرفته تا پوآرو و تمامی آثار آگاتا کریستی همگی زیر مجموعه ژانر رازآلود، جنایی و یا معمایی Mystery به حساب می‌آیند.

کتاب‌های این ژانر معمولاً در حین خواندن ما را وادار به این می‌کنند که خودمان نیز در مورد سرنوشت شخصیت‌ها و یا خط روایی داستان حدس‌هایی بزنیم.

به همین دلیل هم می‌توان این را یکی از مهم ترین ژانرهای کتاب برای بهبود عملکرد مغز دانست.

دلیل آن این است که ما هنگام خواندن داستانی از شرلوک هلمز مدام به دنبال پیدا کردن قاتل یا مجرم، درون ذهن خود هستیم.

همین سبب می‌شود که در تمام طول زمان خواندن رمان ذهن ما فعال باشد،. این فعالیت تنها محدود به مطالعه کتاب و درک مطالب موجود در آن نیست. بلکه تلاشی برای پیدا کردن پاسخ سوالی که همواره در طول قصه همراه ما بوده است.

 برخی کتاب های ژانر معمایی

• کتاب تحقیقات پوآرو نوشته آگاتا کریستی
• خواب گران، اثر ریموند چندلر
• ماجراهای شرلوک هلمز، اثر آرتور کانن دویل
• فیل در تاریکی، نوشته‌ی قاسم هاشمی نژاد

---

۶- با ترس کتاب بخوانید؛ کتاب های ژانر وحشت

چیزی که کتاب‌های ژانر ترسناک یا وحشت Horror fiction را از سایر کتابها جدا می سازد نحوه نگارش آنها نیست. بلکه احساسی است که شما در حین مطالعه آنها تجربه می‌کنید.

آثار برجسته این ژانر می‌توانند مو به تن شما سیخ کنند و یا وحشت را در تمام وجودتان پراکنده کند. عناصر ماورا طبیعی، خشونت، خون و چیزهایی از این دست معمولاً در اکثر ژانر وحشتناک دیده می‌شوند.

از نویسندگان مشهور این را هم می‌توان به ادگار الن پو و استیون کینگ اشاره کرد.

برخی از بهترین کتاب های ژانر وحشت

• آن، نوشته‌ی استیون کینگ
• سخت‌تر شدن اوضاع، نوشته‌ی هنری جیمز
• ناجیان سبلان نوشته میر حسن محمودپور

---

۷- مرزی بین ترس و ابهام، کتاب های ژانر تریلر

ژانر تریلر Thriller را در بین کتاب ها می توان تلفیقی از ژانر وحشت و ترسناک با ژانر کارآگاهی یا رمزآلود دانست. چرا که داستان هایی که در این ژانر نوشته می‌شوند حس شک و راز آلود بودن را در کنار نوعی ترس و یا اضطراب در وجود ما برانگیخته می‌کنند.

شخصیت‌های اصلی این‌گونه داستان‌ها معمولاً به دنبال نجات جان خود هستند. لحظات احساسی بسیار مهم در کنار روند مهیجی که این داستان‎ها دارند باعث می‎شود تا کتاب‎های سبک تریلر خوانندگان و طرفداران بسیار زیادی داشته باشند.

بد نیست بدانید بسیاری از آثار نوشته شده در این ژانر هم به فیلم‌های سینمایی غالباً موفقی تبدیل شده‌اند.

برخی از بهترین آثار ژانر تریلر

• کتاب صوتی اگر فردا بیاید
• دانلودکتاب صوتی دختری درقطار

---

۸- واقعیت با چاشنی جادو در رئالیسم جادویی

اگر دوست دارید جادو را در عین زندگی واقعی تجربه کنید، کتاب هایی که در ژانر رئالیسم جادویی Magic realism نوشته شده‌اند انتخابی فوق‌العاده برای شما خواهند بود.

قبل از اینکه رئالیسم جادویی را با فانتزی اشتباه بگیرید، اجازه بدهید تفاوت آن‌ها با یکدیگر را بررسی کنیم.

همترین چیزی که ژانر فانتزی را از رئالیسم جادویی جدا می‌کند، همان چاشنی واقعیت است. در حالی که ممکن است در ژانر فانتزی همه چیز تخیلی و غیر واقعی باشند (مثل ارباب حلقه‌ها یا هری پاتر) اما در رئالیسم جادویی ما در عین حال که زندگی در یک فضای واقعی را تجربه می‌کنیم، شاهد اتفاقات عجیب و غیر معمول خواهیم بود.

گابریل گارسیا مارکز، نویسنده مشهور اهل امریکای جنوبی را به نوعی پدر این ژانر می‌دانند.

نویسندگان دیگر هم در آثار خود از چنین صنعت یا ژانری بهره برده‌اند. برای مثال می‌توانیم به بارش ماهی از آسمان به زمین در رمان کافکا در کرانه اثر هاروکی موراکامی اشاره کنیم.

برخی آثار مشهور رئالیسم جادویی

• کتاب صوتی صد سال تنهایی، اثر جاودانه گابریل گارسیا مارکز
• کتاب صوتی خانه ارواح ، نوشته ایزابل آلنده
• کتاب صوتی دلبند اثر تونی موریسون
• رمان صوتی 1Q84 شاهکار جدید هاروکی موراکامی

۹- رمان تاریخی-داستانی

کتاب‌های داستانی-تاریخی معمولاً یک روایت داستانی را در طول یک واقعه تاریخی به تصویر می‌کشند. به همین دلیل هم معمولاً می‌توان شاهد بیش از یک ژانر در نگارش چنین کتاب‌هایی بود.

برای مثال علاوه بر جنبه تاریخی که در این آثار وجود دارد ممکن است با ژانرهایی مثل عاشقانه هم مواجه باشیم.

نمونه بسیار جذاب و خواندنی این آثار در ادبیات فارسی رمان همسایه ها اثر احمد محمود است. وی در این کتاب داستانی را در طول دوران ملی شدن صنعت نفت روایت می‌کند. برای همین هم مطالعه این کتاب علاوه بر اینکه ما را با داستان جذاب خود همراه می‌کند به نوعی اتفاقات تاریخی پس آن را نیز به تصویر می‌کشد.

برخی آثار تامل برانگیز ادبیات تاریخی-داستانی

• بیمار انگلیسی، اثر مایکل اونداتیه
• کتاب صوتی دزیره اثری تاریخی نوشته آن ماری سلینکو
• کتاب صوتی ملکه مارگو نوشته الکساندر دوما
• کتاب صوتی برباد رفته، نوشته مارگارت میچل

---

۱۰- با زنان، برای زنان؛ ادبیات زنان

ادبیات زنان همواره از جایگاه مهمی در بین گونه‌های ادبی برخوردار بوده است. اگرچه در گذشته آثار زنان به اندازه زمان حال با اهمیت نبوده است، اما به مرور زمان خانم‌ها نیز توانستند جایگاه و توجهی که لایقش بودند را در ادبیات به دست آورند.

آثار ژانر زنان و فمینیسم هم بیشتر هول محور مشکلات زنان در اجتماع است. از نابرابری‌های جنسیتی گرفته تا رنج‌هایی که زنان در طول تاریخ پشت سر گذاشته‌اند موضوعاتی هستند که در این آثار بیشتر به آن‌ها اشاره شده است.

پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله کتاب‌های حوزه زنان را مطالعه کرده و با این آثار بیشتر آشنا شوید.

۱۱- رمان گرافیکی یا کمیک بوک‌ها

این ژانر از کتاب مدت کمی است که حداقل در کشور ما با استقبال قشر کتابخوان روبرو شده است. مهمترین تفاوت کمیک بوک‌ها با سایر ژانرهای کتاب در شکل ظاهری و فرم آن‌هاست. در واقع چیزی که بیشتری اهمیت را در یک کمیک بوک دارد، تصویرپردازی آن است.

موضوعی که در سایر انواع کتاب چندان مهم نیست. کمیک بوک‌ها سال‌ها است که جای خود را در فرهنگ امریکا باز کرده‌اند.

کتاب‌هایی که در ابتدا از آن‌ها برای سرگرم کردن کودکان استفاده می‌شد، حال تقریبا از همه سنین خوانندگان را به خود جذب می‌کند. استن لی، خالق فقید آثار ابرقهرمانانه دنیای مارول را می‌توان مهمترین چهره دنیای کمیک بوک‌ها دانست.

۱۲- داستان کوتاه، از خواندنی ترین انواع کتاب

گاهی اوقات خواندن ۴ یا ۵ صفحه کتاب چنان تاثیری در ما می‌گذارد که آنرا نمی‌توان حتی با یک رمان ۱۰۰۰ صفحه‌ای مقایسه کرد.

بسیاری از افراد نوشتن داستان کوتاه را از رمان سخت‌تر می‌دانند. دلیل آن‌ها محدود بودن فضا برای نویسنده در شخصیت پردازی و انتقال پیام است.

کتاب‌های این ژانر معمولا در قالب مجموعه داستان‌هایی منتشر می‌شوند که در بیشتر موارد هم موضوع یکسانی دارند. نمونه وطنی آن‌ها هم “یوزپلنگانی که با من دویده‌اند” اثر بیژن نحدی که مجموعه داستانی حول محور موضوع مرگ است.

---

۱۳- نمایشنامه‌ها، ژانری برای زندگی در داستان‌ها

“بله در این اوضاع کاملا مغشوش فقط یک چیز مسلم است. این که ما منتظر گودو هستیم تا بیاد…”

نمایشنامه خوانی یکی از لذت بخش ترین کارهایی است که یک فرد کتابخوان می‌تواند تجربه کند. اگرچه بیشتر ما عادت داریم نمایشنامه‌ها را روی صحنه تئاتر ببینیم، اما مطالعه نمایشنامه‌ها هم می‌تواند به همان میزان برای ما جذاب باشد.

با توجه به اینکه تمامی جزئیات حرکات و صحنه‌های یک نمایشنامه داخل متن آن آمده است، فرد با مطالعه یک نمایشنامه می‌تواند نسخه خودش را درون ذهن به روی صحنه تئاتر ببرد. برای همین هم می‌توان نمایشنامه‌خوانی را به عنوان تمرینی برای تقویت خلاقیت دانست.

برخی از نمایشنامه‌های خواندنی

• هملت، اثر ویلیام شکسپیر (و تمامی آثار این بزرگمرد)
• در انتظار گودو، نوشته ساموئل بکت
• خانه عروسک، نوشته هنریک ایبسن

بخش دوم: کتاب‌های غیر داستانی Non-Fiction books

اما دنیای کتاب‌ها تنها به قصه‌ها و داستان‌های ساختگی محدود نیست. گاهی اوقات خواندن سرگذشت افراد مشهور می‌تواند به اندازه مطالعه یک داستان علمی تخیلی برای ما جذاب باشد. در این بخش از معرفی انواع ژانر کتاب به سراغ کتاب‌های غیر داستانی می‌رویم و با مهمترین سبک‌های این نوع از کتاب‌ها آشنا می‌شویم.

---

معرفی انواع ژانر های غیر داستانی

۱- زندگی‌نامه و خود زندگی‌نامه

اگر چه این دو هر یک ژانر مجزایی از کتاب محسوب می‌شوند، اما ترجیح دادیم آن‌ها را در کنار هم بررسی کنیم.

خود زندگی‌نامه‌ها همانطور که از اسمشان پیداست توسط خود فردی که قرار است زندگی‌نامه‌اش را بخوانیم نوشته شده‌اند. برای همین هم توصیف آن‌ها از احساسی که در هنگام موفقیت یا شکست داشته‌اند دقیق‌تر و حقیقی‌تر از یک زندگی‌نامه است.

از سوی دیگر، زندگی نامه‌ها یک راوی سوم شخص دارند. کسی که داستان را به خوبی و بدون هیچ جبهه گیری روایت می‌کند.

شاید همین هم نکته مثبت زندگی‌نامه‌ها در مقایسه با خودزندگی‌نامه‌ها باشد.

در هر حال مطالعه سرگذشت افراد مهم چه از زبان خودشان باشد و چه از زبان دیگری، می‌تواند برای ما حاوی نکات و درس‌ها و تجربیات ارزشمندی باشد.

۲- کتاب‌های خودیاری

از بهبود روابط اجتماعی گرفته تا موفقیت بیشتر در زندگی عاشقانه و یا افزایش سود مالی، کتاب‌های خودیاری Self Help genre تمام این مباحث را در بر می‌گیرند.

تقریبا ۵۰ سال است که این ژانر از کتاب های غیر داستانی با اقبال ویژه‌ای از سوی مخاطبان مواجه شده است.

در واقع کتاب‌هایی که در این حوزه نوشته می‌شوند بیشتر راهکارهایی را به افراد ارائه می‌دهند تا به کمک آن‌ها بتواند زندگی خود را مدیریت و به سمت رشد و توسعه فردی قدم بردارد.

کتاب‌های این ژانر از پرفروش‌ترین آثار غیر داستانی به حساب می‌آیند.

۳- کتاب‌های تاریخی

اشتباه نکنید، این دسته از کتاب‌ها با آن‌هایی که پیشتر به آن‌ها پرداختیم یک تفاوت بزرگ دارند.

فرق کتاب‌های تاریخیhistorical books با رمان‌های تاریخی در روایت داستانی آن‌هاست.

رمان‌های تاریخی به روایت یک داستان در طول یک واقعه تاریخی می‌پردازند. در حالی که کتاب‌های تاریخی صرفا تاریخ را همانگونه که اتفاق افتاده است برای ما روایت می‌کنند. این دسته از انواع کتاب بیشتر برای آموزش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴- مجموعه مقالات

یکی دیگر از انواع کتاب ها که اتفاقا نقش مهمی در حرکت‌های اجتماعی و تحولات بزرگ ایفا کردند.

این ژانر معمولا برگرفته از مجموعه مقالات یا بیاناتی است که در مورد یک موضوع مشخص نوشته شده‌اند. این یعنی نویسنده سعی کرده در کتاب خود با استفاده از این مقالات نظریات خود را در مورد آن موضوع بیان کند.

خواندن چنین کتاب‌هایی اگرچه ممکن است در نگاه اول خسته‌کننده به نظر بیاید، اما اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد نگاه‌های موجود به موضوعی خاص باشید برای شما بهترین انتخاب است.

۵- کتاب‌های راهنما

این ژانر از انواع کتاب غیر داستانی که اتفاقا کاربرد بسیاری هم دارد چند سالی است با استقبال خوبی مواجه شده است.

کتاب‌های این ژانر معمولا به ما مهارت یا راهکاری را آموزش می‌دهند. در نتیجه با مطالعه و پیوری از آن‌ها شما می‌توانید علاوه بر مطالعه، مهارت آموزی کنید.

از یادگیری یک زبان جدید گرفته تا تکنیک‌هایی مانند نقشه کشی ذهنی و …. همگی در این ژانر به افراد آموزش داده می‌شوند.

---

۶- اشعار، آخرین مورد از انواع ژانر کتاب

البته که اگر این لیست بر اساس اهمیت مرتب می‌شد، کتاب‌های شعر در بین اولین ژانرهای کتاب قرار می‌گرفتند.

مطالعه اشعار از حافظ و سعدی و مولانا گرفته تا پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد و سیمین دانشور بدون شک برای همه ما لذتبخش است.

شعر در ادبیات ما جایگاه بسیار ویژه‌ای دارد. برای همین هنوزم هم بسیاری افراد سعی می‌کنند از اشعار مختلف حتی در صحبت روزمره خود استفاده کنند.

از ریتم و آهنگ موجود در اشعار گرفته تا معنای پنهان پشت بعضی کلمات و عبارات، همگی لذت خواندن یک کتاب شعر را چند برابر می‌کنند. خب پس چطور است که این مقاله را نیز با یک بیت شعر تمام کنیم؟

به پایان آمد این دفتر

حکایت همچنان باقی است