تولید کتاب صوتی و ضبط صدا مراحلی دارد که هر کسی میتواند با انجام آنها و تمرین مداوم نسبت به آن اقدام کرده و برای دوستان و خانواده خود و یا برای کسب درآمد از این روش استفاده کند. در این مطلب تلاش کرده ایم با استفاده از تجربیات کسب شده در طی چند سال گذشته ، مراحل تولید کتاب صوتی را به زبانی ساده برای علاقمندان توضیح دهیم

مراحل تولید کتاب صوتی

شناخت نسبی نسبت به صدای خود

هر کس صدای خاص خودش را داشته و هر صدایی زیبا است به شرط آنکه در جای مناسب و با رعایت اصول فنی از آن استفاده شود

پس قبل از هر کاری بایستی صدای خود را شناسایی کنید و با تمرینات و ضبط مطالب مختلف ، کشف کنید که صدای شما برای چه نوع مطلبی مناسب است.

بعضی صداها مناسب مطالب جدی و تاکیدی هستند.

صداهای دیگری مناسب روایت داستان کودکانه و بعضی صداها مناسب داستان و رمان هستند.

و حتی با تمرین بیشتر میتوانید دریابید که مثلا آیا صدای شما مناسب داستان های طنز است یا رمان های پر احساس و عاشقانه ، پس گام نخست آشتی با صدای خود و شناسایی جنس آن است

انتخاب کتاب برای تولید کتاب صوتی

پس از شناخت نسبی نسبت به نوع و جنس صدای خود ، گام بعدی انتخاب کتاب یا مطلب مورد نظر خود را برای خواندن و ضبط آن است ، توجه داشته باشید که اگر قصد استفاده تجاری از کتاب صوتی را دارید در انتخاب کتاب بایستی حقوق مولف و ناشر را در نظر داشت.

شایان ذکر است که هر کتابی برای صوتی کردن مناسب نیست مثلا کتاب های مهندسی و طراحی ، کتب مرجع ، کتاب های تصویر محور و حتی در کتاب های آشپزی و راهنمای توریستی ممکن است شنونده نتواند از طریق کتاب صوتی دریافت صحیحی از موضوع داشته باشد

خواندن و آشنایی با محتوای کتاب

قبل از ضبط صدا ، گوینده لازم است یک و حتی چند بار کتاب را بخواند تا با فضا ، موضوع و کلمات و عبارات و اسامی کتاب آشنا شود. ضمن آنکه در حین خواندن کتاب لازم است که گوینده متن را با لحن مناسب با موضوع روایت کند.

به طور مثال لحن پرسشی در جملات سئوالی ، لحن تعجبی و حتی اجرای لحن پر احساس در موضوعات عاطفی و به همین دلیل لازم است گوینده قبل از ضبط به چند و چون کتاب مسلط شده و همانند یک بازیگر خود را آماده خواندن مطالب نماید

آماده کردن مقدمات و وسایل مورد نیاز برای ضبط

پس از انتخاب و آشنایی کامل با متن کتاب یا مطلب ، گام بعدی ، خواندن و ضبط صداست.

برای انجام این مرحله مقدماتی لازم است:

مکانی ساکت و آرام برای خواندن و ضبط صدا

اگر ضبط صدا برای تولید کتاب صوتی در استودیو انجام شود که خیلی عالی است ، اما همه به استودیو دسترسی نداشته و در بسیاری از موارد ضبط در استودیو هم ضرورتی ندارد. ل

ذا پیش بینی مکانی در خانه یا شرکت که صداهای محیط وارد آن نشود و هنگام کسی به آنجا تردد نکند کافی است.

اگر دیوارها و مکان ضبط عایق صوتی باشد خیلی بهتر است و برای اینکار نیاز به صرف هزینه های گزاف نیست بلکه با روش های کم هزینه میتوان استودیوی خانگی کوچی برای خود بسازید.

برای ساخت استودیوی خانگی این مطلب را بخواند

آماده کردن وسایل ضبط

یکی از مراحل مهم و البته کمی هزینه بر در مراحل تولید کتاب صوتی تهیه کردن وسایل مناسب برای ضبط صداست

برای ضبط صدا قبل از هر چیز به یک میکروفن یا وسیله ای که مجهز به میکروفن باشد ، نیاز دارید.

بستگی دارد که در چه حدی میخواهید کار کنید ، در ابتدای کار تولید کتاب صوتی میتوانید از موبایل خود برای ضبط صدا استفاده کنید و در صورتیکه قصد ضبط با کامپیوتر را دارید میتوانید یک میکروفن برای رایانه خود تهیه کنید.

اگر قصد دارید یک گوینده حرفه ای شوید ، در مراحل بعد میتوانید میکروفن مناسبتری انتخاب و تهیه کنید

بازار تهیه میکروفن بسیار گسترده است و میتوانید با کمی جستجو در سایت های تامین کننده تجهیزات صوتی میکروفن مناسب خود را پیدا کنید.

معرفی برخی از میکروفن های مناسب تولید کتاب صوتی و پادکست:

میکروفون کاردیود BOYA BY-MM1

میکروفون کاردیود ، کوچک و سبک و دارای کابل TRS و TRRS برای اتصال به تلفن های هوشمند، دوربین های فیلمبرداری، دستگاه‌های ضبط صدا، سیستم های کامپیوتری و … است.

این میکروفون مستقیما به دستگاه وصل می‌شود و مصرف باتری چندانی ندارد. همچنین دارای پایه ضد شوک است که حد زیادی لرزش ها و نویزهای صدا را می‌گیرد. 

این دستگاه مجهز به بادشکن قوی است و امکان ضبط صدا در محیط های خارجی را نیز برای کاربر فراهم می‌کند.

میکروفون یقه‌ای بویا مدل BY -M1

این میکروفون کوچک همه کاره است، امکان اتصال آن به موبایل یا تبلت و دوربین عکاسی را دارد.

تهیه پاپ اسکرین – پپ گیر

در زبان فارسی و در هنگام تلفظ حروفی مانند پ ، هوای ناشی از تلفظ کلمه به بدنه میکروفن برخورد کرده و صدای ناهنجای در ضبط پدید می آورد و لذا لازم است که در هنگام ضبط به این نکته توجه داشت.

یا از وسیله ای به نام پاپ اسکرین یا پپ گیر استفاده کنید و یا میتواند میکروفن را نسبت به دهان خود طوری قرار دهید (بالاتر یا پایین تر) که این مشکل به وجود نیاید

ضمنا میتوانید با مقداری پنبه میکروفن گوشی یا کامپیوتر خود را بپوشانید

نرم افزارهای مورد نیاز برای ضبط و تولید کتاب صوتی

به هرحال برای ضبط صدا با موبایل و کامپیوتر برای تولید کتاب صوتی نیاز به استفاده از اپلیکیشن و نرم افزارهای مربوطه خواهید داشت.

اپلیکیشن های موبایل برای تولید کتاب صوتی

در موبایل میتوانید از انواع اپلیکیشن های ضبط صدا که در گوگل پلی و اپ استور وجود دارند مانند موارد زیر را استفاده و در گوشی خود نصب کنید

• Easy Voice Recorder (پیشنهاد ما)

• Hi-Q MP3 Voice Recorder (پر امتیازترین در دنیا-مناسب تولید کتاب صوتی)

• اپلیکیشن آی‌او‌اس Automatic Voice Recorder Pro

برنامه های کامپیوتر برای تولید کتاب صوتی

در کامپیوتر هم میتوانید از نرم افزاهای مختلفی مانند موارد زیر استفاده کنید:

• Free Audio Recorder (برای ضبط صدای ساده-مناسب برای مبتدی ها)

• WavePad (ضبط و ویرایش صوت برای حرفه ای)

• Adobe Audituion (مناسب تولید کتاب صوتی – بهترین برای حرفه ای ها)

برای آموزش کار با نرم افزار WavePad این مطلب را بخوانید

مراحل تولید کتاب صوتی : خواندن و ضبط صدا

خوب تا این مرحله ، کتاب یا مطلب را انتخاب کرده و خوب خوانده اید و و سایل و امکانات ضبط هم آماده است

مقدمات برای شروع خواندن و تولید کتاب صوتی آماده شده است.

نگران نباشید کار خود را شروع کنید و پس از چند دقیقه ضبط به آن گوش کنید تا متوجه اشکالات خود شوید.

پیشنهاد می شود که در ابتدای کار ، از ضبط مطالب کوتاه مانند داستان های کوتاه شروع کنید.

ایجاد فایل صوتی فرمت‌های کتاب صوتی

کتاب را خوانده اید و صدا ضبط شده و ودر این مرحله لازم است فایل های صوتی آماده شوند

در مورد زمان مناسب برای فایل های صوتی به دو طریق میتوان عمل کرد:

اگر فصول کتاب کوتاه هستند و فایل صوتی آنها کمتر از یکساعت است ، هر فصل را در یک فایل صوتی قرار دهید

اگر در خواندن و تولید کتاب صوتی از رمان ها یا کتاب های طولانی هستید توصیه می شود برای هر فایل صوتی زمان حدود نیم ساعت را در نظر بگیرید .البته دقت کنید که فایل صوتی را در پایان یک پاراگرف از کتاب تمام کنید (وسط جمله فایل صوتی را تمام نکنید)

در ضبط و تولید کتاب‌ صوتی از فرمت‌های مختلفی مانند WAV، M4B ،MP3، AIFF استفاده می‌شوند. اما بهترین فرمت برای تولید کتاب صوتی mp3 است که در همه دستگاه ها قابل شنیدن بوده و حجم کمتری نسبت به سایر فرمت ها دارد (البته بستگی به کیفیت و بیت ریت فایل mp3 هم دارد)

آخرین مرحله از مراحل تولید کتاب صوتی

نکاتی که هنگام خواندن کتاب صوتی باید رعایت کنیم

گفتیم که صدای هر انسانی خاص و زیباست به شرط آنکه در جای مناسب از آن استفاده شود و اینکار نیازمند شناسایی جنس و نوع صدا است. اما فارغ از جنس صدا، خواندن چندین هزار کلمه در ساعت کار سختی است و به تارهای صوتی فشار زیادی وارد می‌شود. باید مانند هر مهارتی،این مهارت را نیز با تمرین‌های مخصوص پرورش داد. قبل از شروع به ضبط صدا برای کتابهای صوتی، بهتر است کارهای زیر را انجام دهید:

1- یک لیوان آب ولرم در کنارتان داشته باشید .

2-برای آنکه رطوبت لب شما برای مدت زمان طولانی باقی بماند چیپس سیب‌زمینی بخورید.

3-از پمادهای لب استفاده کنید.

4- بسته به حجم کتاب ممکن است فرایند تولید چند روز و یا چند هفته طول بکشد.

بهترین کار این است که با توجه به سرعتتان کتاب را بخش بخش کنید و هر بخش را در یک نشست بخوانید. اما اگر به هر دلیلی نتوانستید هر بخش را تمام کنید، حتما حواستان باشد قبل از شروع بخش دوم، بخش قبلی را به دقت گوش کنید و جنس و حس و حال صدایتان را در بخش اول دوباره تکرار کنید. در غیر این صورت شنونده به خوبی متوجه دو تکه شدن متن می‌شود.

5- بهتر است هر روز در ساعت مشخصی کار ضبط را انجام دهید. صدای آدم‌ها در ساعات مختلف روز فرق می‌کند.

6- کتاب‌های صوتی را با صدای گویندگان حرفه ای بشنوید

تولید کتاب صوتی هم مانند هر کار دیگری نیاز به این دارد که بدانیم دیگران چگونه این کار را انجام می‌دهند. برای اینکار بهتر است مدام به کتاب‌های صوتی و پادکست گوش کنیم. دقت کنید که برای فضای هر کتابی از چه نوع صدایی انتخاب شده. موقع بیان جملات، گوینده از چه لحنی استفاده می‌کند