کتاب های کودک و نقش آنها در آگاهی کودکان نسبت به تغییرات آب و هوا و روش های حفاظت از محیط زیست

در طی سال های اخیر تغییرات آب و هوای کره زمین در قالب افزایش بی رویه دمای هوا ،جاری شدن سیل، وقوع طوفان و بروز آتش سوزی در جنگل ها ؛ روندی عادی شده است.

انتشار گازهای گلخانه ای و افزایش غلظت آنها موجب بالارفتن درجه حرارت در سطح زمین و در اقیانوس شده و با ذوب شدن یخ در قطب و آب شدن برف در کوهستان ها، سطح آب اقیانوس ها و دریاها درحال افزایش است که موجب تغییرات اقلیمی شدید در کره زمین شده است.

ممکن است که انسانها خود را با تغییرات آب و هوایی در کره زمین تطبیق دهند اما این امکان برای بسیاری از گونه های  جانوری و گیاهی وجود ندارد و بهمین دلیل، روند از بین رفتن گونه های کمیاب جانوری به شدت در حال افزایش است و اگر در کوتاه مدت فکری برای این موضوع نشود، شاید تا چند سال آینده بسیاری از گونه های حیوانات کلا منقرض شوند.

گفتیم که ممکن است انسانها خود را با تغییرات آب و هوا تطبیق دهند اما متأسفانه این موضوع در مورد کودکان و نوجوانان صحت ندارد!

محققان و پزشکان معتقدند که گرم شدن کره زمین تأثیرات جدی بر سلامت کودکان داشته و نگرانند که این موضوع ، پیشرفتی را که در 25 سال گذشته در کاهش مرگ و میر کودکان انجام شده را معکوس کند.

تغییرات آب و هوا  نه تنها از طریق تاثیر بیولوژیک بر سلامتی کودکان موثر است بلکه افسردگی و اضطراب ناشی از بروز بلایای طبیعی متاثر از تغییرات آب و هوا،  کودکان را معرض مشکلات بهداشت روان قرار می دهد.

نظرسنجی یونیسف در مورد کودکان 9 تا 18 ساله در 14 کشور نشان داد که کودکان بسیار نگران مسائل جهانی هستند که متاثر از تغییرات آب و هوایی زمین است.

کودکان در همه کشورها احساس تنهایی می کنند زیرا فکر میکنند که صدای آنها شنیده نمی شود و یا دیدگاه های آنها در سیاست گذاری ها در نظر گرفته نمی شود.

با وجود آنکه آثار نابودی محیط زیست در جای جای کره زمین از خشک شدن چشمه ای در یک روستا گرفته تا از بین رفتن جنگل های وسیع ، برای نسل بشر کاملا مشهود است اما تعجب آور است که دامنه ی این تغییرات گسترده در آثار ادبی ، رمان ها و داستان ها و خصوصا داستان های کودکان دیده نمی شود!

صنعت کتاب های کودک در حال شکوفایی است و فروش کتاب کودکان در همه رده های سنی در همه کشورهای جهان به طور پیوسته افزایش یافته است اما بسیار معدودند کتاب های داستانی کودکان ( 8 تا 11 ساله ) که در آنها به موضوع تغییرات آب و هوا و آثار زیانبار ناشی از آن پرداخته شده باشد.

برخی از کتاب های تصویری تغییرات آب و هوا را توضیح می دهند (مانند اتوبوس مدرسه جادویی و تغییرات آب و هوایی توسط جوآن کول و بروس دگن)

به نظر من فقدان “تنوع محیطی” در ادبیات كودك به اندازه  موضوع عدم تنوع فرهنگی و اجتماعی اهمیت دارد ، از این گذشته ، کودکان در آینده مسئولیت حفاظت از سیاره شکننده ما را بر عهده خواهند گرفت ، بنابراین آگاهی و طرز تفکر آنها در خصوص زمین و حفاظت از محیط زیست بسیار مهم است.

داستانها نه تنها سواد کودکان را توسعه می دهند بلکه باورها ، نگرشها و هنجارهای اجتماعی را منتقل می کنند که به نوبه خود درک کودکان از واقعیت را شکل می دهد.آنها به فرزندان ما اجازه می دهند از موضع عدم توانایی  به سمت موقعیت  “ممکن”  حرکت کنند.

از طریق داستان ، کودکان قادرند با زندگی در دنیای داستان و  شخصیت هایی که برای آنها اهمیت دارند ، دیدگاه ها و اقدامات مختلفی را فراتر از آنچه می دانند ، کشف کنند.

از طریق کتاب های کودک و ادبیات، کودکان می توانند درک بهتری از مسائل جهانی داشته و درگیر تحقیق جدی درباره خود در جهان شوند  و بنابراین ترکیب ساختار روایی با اطلاعات واقعی این توانایی را دارد که کودکان را فراتر از آنچه در بر روی کاغذ است ،  هدایت کند.این امر به آنها امکان می دهد تا درک خود را از مفاهیم علمی دشوار مانند تغییرات آب و هوا گسترش دهند.

کتاب های کودک و نقش آنها در حفاظت از سیاره زمین

در باره  فیلم و کتاب سربازان زمین Earth warriors

هنگامی که کودکان درگیر دنیای نوشته‌ها می‌شوند، برای تغییر در جهان واقعی  انگیزه پیدا می کنند. این همان کاری است که گروهی از کودکان پرتغالی  پس از مشاهده ناگوارترین آتش سوزی در منطقه خود ، انجام می دهند.

آتش سوزی که در ژوئن سال 2017 در پرتقال رخ داده است به دلیل آثار ناشی از تغییرات آب و هوایی بوده و باعث کشته شدن بیش از 60 نفر شد.

این کودکان اکنون به دنبال ایجاد جمعیتی هستند تا پرونده اصلی تغییر وضعیت آب و هوا را به دادگاه حقوق بشر اروپا ارائه دهند و ادعا کنند که عدم موفقیت دولتها در مقابله با تغییرات آب و هوایی، زندگی، خانواده و حقوق آنها را به خطر انداخته است

وقتی تصمیم گرفتم رمان اول خود را برای کودکان بنویسم ، هرگز قصدنداشتم با موضوع محیط زیست باشد. اما با توجه به اینکه من یک محقق محیط زیست هستم ، طبیعی ترین کار به نظر می رسید. نتیجه آن  فیلم ” پدرم، سرباز زمین“(1)  است. داستانی خنده دار در مورد رابطه بین پسری به نام هیرو hero و پدرش که از زمان مرگ مادرش از هم دور بوده اند . سپس یک روز پدر دچار یک حادثه ای عجیب میشود و وقتی از خواب بیدار می شود ، ادعا می کند یک سرباز زمین است که برای محافظت از مادر زمین فرستاده شده است. این موضوع hero  را با یک دنیای عجیب و غریب و خطرناک  آشنا می کند.

تغییرات آب و هوایی می تواند یک موضوع تاریک و آخرالزمانی باشد و بسیار تاریک تر و عمیق تر از آن است که در یک داستان تمام زوایای آنرا تشریح کرد لذا  من آن را موضوع اصلی داستان خود قرار ندادم اما از تغییر حال و هوا به عنوان یک موضوع الهام بخش در سراسر کتاب استفاده کردم.

شخصیت سرباز زمین دیدگاهی متفاوت از رابطه ما با طبیعیت ارائه می دهد. در پایان کتاب، خوانندگان را تشویق می کنم که به گروه جنگجویان زمین بپیوندند و سرباز زمین شوند.

امیدوارم با نگرش طنزآمیز به یک موضوع جدی، نه‌تنها بتوانم کودکان را مشغول و سرگرم کنم بلکه به آنها الهام بخشم که فراتر از کتاب فکر کنند.

ما نیاز داریم که کودکان را با سیاره زمین چالشهای اقلیمی پیش رو آشنا کنیم چرا که آنها هستند که در آینده ای نزدیک مسئول حفاظت از محیط زیست و زمین خواهند شد و داستان پردازی در کتاب های کودک می تواند در افزایش آگاهی و الهام بخشیدن به کودکان و نوجوانان نقش موثری داشته باشد.

1.My Dad, the Earth Warrior