معرفی کتاب حاج مم جعفر در پاریس :در میان نویسندگان طنزپرداز معاصر، ایرج پزشک زاد از جایگاه مهمی برخوردار است. پزشکزاد در آثار متنوع خود، شیوه‌های مختلفی را برای آفرینش طنز استفاده کرده است.

او بنا بر موقعیّت، شرایط و نوع اثر به انتخاب تکنیک‌های طنز (هم‌چون بزرگ نمایی، تعلیل طنزآمیز، استفاده از اسامی طنزآمیز، طعنه و…) دست زده که همواره رضایت خوانندگان را در بر داشته است

در نوشتار پیش رو بر آنیم تا مختصری از زندگی و آثار وی را از نظر گذرانده و نگاهی اجمالی به کتاب حاج مم جعفر در پاریس داشته باشیم.

زندگی نامه ایرج پزشک زاد

پزشک‌زاد درباره خود می‌گوید:

” از پدری پزشک و مادری معلم به دنیا اومدم. تحصیلات ابتدایی و متوسطه در تهران و تحصیلات عالیه رو در فرانسه در رشته حقوق گذراندم. بعد از فارغ‌التحصیلی به استخدام وزارت امور خارجه درآمدم…”

پزشکزاد زاده 1306 خورشیدی و در ۲۲ دی ۱۴۰۰ در سن ۹۴ سالگی در لس آنجلس درگذشت.

پزشکزاد کار نویسندگی را در اوایل دهه سی با نوشتن داستان‌های کوتاه برای مجله‌ها، ترجمه نمایشنامه‌ و رمان آغاز کرد. وی به شدت تحت تاثیر شاعر عالی نام سعدی است و در متن طنز فاخر سعدی نوشته شده در سال۱۳۸۱ به نقد و تفسیر طنز در آثار او پرداخت.

آثار چاپ شده ایرج پزشک زاد

برخی از آثار وی به شرح زیر است:

• ماشاءالله خان در بارگاه هارون‌الرشید (۱۳۳۷) (رمان) [دانلود کتاب صوتی]
• آسمون ریسمون (۱۳۴۲) (طنزیات ادبی)
• دایی‌جان ناپلئون (۱۳۴۹) (رمان) [دانلود کتاب صوتی]
• شهر فرنگ از همه رنگ (احتمالاً ۱۳۷۲) (طنزیات سیاسی و اجتماعی)
• گلگشت خاطرات (۱۳۸۶) (طنزیات اجتماعی)
• به یاد یار و دیار (۱۳۹۱) (خاطرات)
• کتاب حاج مم جعفر در پاریس

از میان این متون دائی جان ناپلئون و آسمون ریسمون جزو برترین و ماندگار‌ترین آثار وی به حساب آمده اند.

گر چه نام ایرج پزشکزاد در عرصه نمایش طنین خاصی نداشته است اما چند نمایشنامه نیز به قلم او نگاشته شده که برخی از آنها عبارتند از: بلیط خان‌عمو، صندوق لعنت (۱۳۹۴) ، پسر حاجی باباجان (۱۳۸۷) ، ادب مرد به ز دولت اوست (۱۳۵۲)

کتاب حاج مم جعفر در پاریس نوشته ایرج پزشک زاد

نام دیگر این کتاب خاطرات سفر یک ایرانی به دیار مهرویان در نظر گرفته شده است.

داستان اصلی کتاب در باب مسافرت فردی است که پزشکزاد او را در مقدمه به نام مستعار حاج مم جعفر معرفی می‌کند و به خواننده این نوید را می‌دهد که متن پیش رو قصه پردازی نبوده و هر چه را در نظر میگذراند شرح رویائی مردی تاجری است که برای درمان بیماری خود به فرنگ رفته است و حالا باید با فرهنگی بیگانه آنجا وفق یابد.

راوی داستان، مترجم این شخص در فرنگستان (پاریس) است. او شرح وقایع را مکان به مکان، از فرودگاه مهرآباد گرفته تا گمرک فرودگاه، از جست و جوی هتل گرفته تا سفارت ایران با نگاهی طنز و لحنی ساده و روان به جان خواننده می نشاند.

حاج مم جعفر در این مسافرت دل نشین حتی قصد یادگیری زبان فرانسه را می‌کند اما بدون نشان دادن هیچ گونه تلاش مفید از این امر دور می­ماند و در نهایت حاجیِ با لباس گشاد و پالتوی دمی سزن از ایران رفته با کت و شلوار و پیراهن مرتب و عینک دودی به خانه و کاشانه  خود بر می‌گردد.

پزشکزاد هم‌چون هر طنزپرداز متعهّد دیگری، تحت تأثیر جامعه و تحولات آن به نوشتن و انتقاد دسـت می‌زند. او در کتاب حاج مم جعفر در پاریس معضـلات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و… زمانه را با نکته بینی خاص خود در قالب طنز برای مخاطب آشکار کرده است.

گروه فرهنگی “سلام صدا” با مجوز نشر از وزارت ارشاد و نماد الکترونیکی، کتاب‌های صوتی را در اختیار مخاطبان کتاب دوست و کتاب خوان خود قرار می‌دهد.

فهرست و فصل اول  از کتاب صوتی حاح مم جعفر در پاریس: