رضا براهنی در سال ۱۳۱۴ خورشیدی، در تبریز به دنیا آمد خانواده‌اش زندگی فقیرانه‌ای داشتند و وی همزمان با تحصیل در دوره دبستان و دبیرستان به ناگزیر کار می‌کرد.

زندگی و آثار رضا براهنی

رضا براهنی در ۲۲ سالگی از دانشگاه تبریز لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی گرفت سپس به ترکیه رفت و پس از دریافت درجه دکتری در رشته خود به ایران بازگشت و در دانشگاه به تدریس مشغول شد.

وی هم چنین تا زمان حضور در ایران چند دوره کارگاه نقد، شعر و قصه نویسی برگزار کرد که از مشهورترین شاگردان او در آن کارگاه ها می توان به شیوا ارسطویی، هوشیار انصاری فر، شمس آقاجانی، روزبه حسینی، عباس حبیبی بدرآبادی، مهسا محبعلی، سید علیرضا میرعلینقی، فرخنده حاجی زاده، ناهید توسلی، رزا جمالی، احمد نادعلی، پیمان سلطانی و … اشاره کرد که باعث شکل گیری یک جریان در دهه هفتاد شمسی شدند.

در سال ۱۳۵۱ خورشیدی به آمریکا رفت و شروع به تدریس کرد . یک سال بعد که به ایران آمد دستگیر و زندانی شد. در سال ۱۳۵۳ خورشیدی، بار دیگر به آمریکا رفت در سال ۱۳۵۶ جایزه بهترین روزنامه نگار حقوق انسانی را گرفت.

رضا براهنی از شاعران معاصری است که در روند شکل گیری اشعارش گونه های متفاوتی از شکل و محتوای شعری را عرضه داشته است .

اشعار او در مجموعه های منتشر شده ، عمدتا مصنوع و دشوار و دارای ابهام است . زبان شعر او ناهموار و عاری از روانی است و نشان از این دارد که براهنی عمدتا به دنبال فرم شعر است تا سرایش آن. با این همه استعداد شاعری او غیر قابل انکار است . در میان اشعار او خصوا در بین عاشقانه هایش شعر های قابل توجه با نکات و تصاویر زیبا یافت می شود

رضا براهنی شاعری است مطلع نسبت به شعر فارسی و منتقدی است تیزبین و هوشیار ، براهنی در سال 74 مجموع های  خطاب به پروانه‌ها یا چرا من دیگر شاعر نیمایی نیست مرا انتشار داد که آن را مهمترین مجموعه شعری خود میداند و در آن نمونه هایی از اشعار خود را عرضه داشته است که در شرح آنها چنین می گوید :

حرکت از شعر تک وزنی است به سوی اوزان مرکب و ترکیبی و شعر چند صدایی با نتی که ذهن خواننده شعر باید برای شعر بیاید به صورتی که شعر موضوع اصلی خود یعنی زبان و زبانیت خود را به رخ بکشد

رضا براهنی شاعری است که شعر را خوب میفهمد و میشناسد اما از ابتدای کار شاعری راه مشخصی را طی نکرده است و ابهام گویی و پیچیده کردن مفاهیم و تصاویر و توجه بیش از حد به ابداع ساختار شعر او را در مسیری قرار داده که سیر تکاملی مشخصی ندارد .

دانلود کتاب صوتی رازهای سرزمین من

دانلود کتاب صوتی آواز کشتگان

دانلود کتاب صوتی چاه به چاه

سالشمار زندگی رضا براهنی

• ۱۳۱۴: تولد در تبریز، ۲۱ آذر

• ۱۳۳۶: دریافت لیسانس زبان‌وادبیات انگلیسی از دانشگاه تبریز

• ۱۳۳۷تا۱۳۴۰: سفر به ترکیه برای ادامه تحصیل
• ازدواج با همسر یونانی‌اش
• دریافت مدرک دکترای زبان‌وادبیات انگلیسی از ترکیه
• بازگشت به ایران

• ۱۳۴۰: شروع همکاری با نشریات جگن، کتاب هفته، آناهیتا، آرش، انتقاد کتاب و نگین

• ۱۳۴۱: انتشار اولین منتخب اشعار رضا براهنی تحت عنوان «آهوان باغ»
• ترجمهٔ «پلی بر رودخانه درینا» نوشتهٔ ایو آندریچ

• ۱۳۴۲: آغاز مقاله‌نویسی در مجلهٔ فردوسی
• ترجمهٔ «کلئوپاتر» نوشتهٔ کالروماریا فرانزرو
• انتشار منظومهٔ «جنگل و شهر بر فراز دار»

• ۱۳۴۳: استخدام در دانشگاه تهران و آغاز تدریس ادبیات انگلیسی و ادبیات تطبیقی در این دانشگاه
• ترجمهٔ «تراژدی شاه ریچارد سوم» نوشتهٔ ویلیام شکسپیر

• ۱۳۴۴: انتشار «شبی از نیمروز و منظومهٔ یک زندگی منثور»(شعر)
• انتشار طلا در مس: در شعر و شاعری

• ۱۳۴۵تا۱۳۴۷: سردبیری مجلهٔ جهان نو
• عضویت در کانون نویسندگان ایران
• رفتن نزد امیرعباس هویدا با همراهی جلال آل‌احمد و تنی چند از شاعران و نویسندگان بای اعتراض به سانسور
• جدایی از همسر یونانی‌اش با داشتن الکا، دخترش

• ۱۳۴۸: انتشار «قصه‌نویسی»
• ترجمهٔ «عرب و اسرائیل» نوشتهٔ ماکسیم رودنسون

• ۱۳۴۹: انتشار شعر «مصیبتی زیر آفتاب»
• انتشارشعر «گل بر گسترهٔ ماه»
• انتشار رساله‌ای دربارهٔ علل تشتت فرهنگی در ایران با عنوان «تاریخ مذکر »

• ۱۳۵۰: ازدواج با همسر دومش ساناز صحتی
• تدریس در دانشگاه آمریکایی قاهره به‌عنوان استاد مدعو

• ۱۳۵۱: سفر به آمریکا و آغاز تدریس ادبیات انگلیسی و ادبیات تطبیقی در دانشگاه تگزاس
• آغاز مقاله‌نویسی در نشریات آمریکایی مانند نیویورک‌‌تایمز و نیویورک‌ریویو
• تدریس ادبیات انگلیسی و ادبیات تطبیقی در دانشگاه یوتا
• بازگشت به ایران
• ترجمهٔ «فانون» نوشتهٔ دیوید کات
• انتشار رمان روزگار دوزخی آقای ایاز
• انتشارسفرنامه «سفر مصر و حالات من در طول سفر»
• انتشار «جنون نوشتن»

• ‌ ۱۳۵۲: زندانی‌شدن به‌دلیل حمایت از مخالفان شاه و تحمل شکنجه به‌مدت سه ماه و دوازده روز

• ۱۳۵۳: تولد «اکتای‌محمد» اولین فرزند پسر

• ‌ ۱۳۵۴: سفر مجدد به آمریکا
• ریاست کمیتهٔ آزادی برای هنر و اندیشه در ایران
• عضویت در انجمن قلم جهانی در بخش آمریکا
• همکاری با سازمان عفو بین‌الملل و سایر سازمان‌های ضداختناق در آن زمان

• ۱۳۵۵: حضور در برنامهٔ نویسندگان بین‌المللی در دانشگاه آیوا به‌عنوان شاعر مدعو
• تدریس ادبیات خلاقانه در دانشگاه ایندیانا
• چاپ متن انگلیسی «ظل‌الله» در دانشگاه ایندیانا

• ۱۳۵۶: دریافت جایزهٔ بهترین روزنامه‌نگار حقوق انسانی برای نگارش مقالهٔ «اتاق‌های تمشیت» به‌انگلیسی با مقدمهٔ ای.ال.دکتروف
• برگزیده‌شدن به‌عنوان استادی دائم ادبیات خلاقانه در دانشگاه مریلند
• نگارش کتاب «نقاب‌ها و بندها» به‌انگلیسی
• ترجمهٔ «برنامهٔ انتقالی برای انقلاب سوسیالیستی» نوشتهٔ لئون تروتسکی
• ترجمهٔ انگلیسی «آدم‌خواران تاجدار»

• ۱۳۵۷: بازگشت به ایران
• چاپ آثاری که پیش از انقلاب اجازهٔ چاپ نداشتند در مجلات مختلف نظیر «قابلهٔ سرزمین من»، «کینهٔ ازلی»، «پدر و پسران»، «سروان آمریکایی و سرهنگ ایرانی»، «تبریزی‌ها»

• ۱۳۵۸: انتشار «ظل‌الله (شعرهای زندان)»
• انتشار سخنرانی «در انقلاب اسلامی چه شده است و چه خواهد شد؟»

• ‌ ۱۳۶۱: پایان تدریس در دانشگاه تهران
• انتشار داستان «بعد از عروسی چه گذشت؟»
• تولد «ارسلان» دومین پسرش

• ۱۳۶۲: انتشار داستان «چاه‌به‌چاه»
• انتشار داستان «آواز کشتگان»
• تصحیح دیوان حافظ از روی نسخه خطی قاسم غنی و محمد قزوینی

• ۱۳۶۳: انتشار مجموعه‌اشعار «غم‌های بزرگ ما»
• انتشار «سفر مصر و جلال آل‌احمد و فلسطین»
• انتشار مجموعه‌مقاله با عنوان «ت‍اری‍خ‌ م‍ذک‍ر: ف‍ره‍ن‍گ‌ ح‍اک‍م‌ و ف‍ره‍ن‍گ‌ م‍ح‍ک‍وم‌»

• ۱۳۶۴: انتشار «کیمیا و خاک: موخره‌ای بر فلسفه ادبیات»

• ۱۳۶۶: انتشار رمان «رازهای سرزمین من»
• انتشار شعر بلند «اسماعیل»

• ۱۳۶۷: انتشار شعر «بیا کنار پنجره»

• ۱۳۶۸: انتشار «جنون نوشتن: گزیده آثار رضا براهنی»

• ۱۳۶۹: انتشار شعر «یار خوش چیزی است»

• ۱۳۷۰: برگزاری چندین دوره کارگاه نقد، شعر و قصه‌نویسی
• سفر به کانادا؛ تدریس پاره‌وقت در دانشگاه یورک تورنتو

• ‌ ۱۳۷۲: نگارش مقدمهٔ کتاب «ده شاعر نامدار از قرن بیستم»

۱۳۷۳: انتشار مجموعه‌مقاله دربارهٔ نظریهٔ نگارش و خواندن متن ادبی با عنوان«رویای بیدار »

• ۱۳۷۴: انتشار شعر «خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم؟»
• انتشار سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها با عنوان «گزارش به نسل بی‌سن فردا»

• ۱۳۷۵: انتشار «بحران رهبری نقد ادبی: گفت‌و‌گوی ملک ابراهیم امیری و رسالهٔ حافظ»

• ۱۳۷۹تا۱۳۸۱: برگزیده‌شدن به‌عنوان رئیس انجمن قلم کانادابه مدت دو سال
• برگزاری کارگاه نقد ادبی در کانادا
• انتشار «الیاس در نیویورک» در فرانسه

• ۱۳۸۳: انتشار داستان «برخورد نزدیک در نیویورک»

• ۱۳۸۴: دریافت جایزهٔ ادبی یلدا برای یک عمر فعالیت فرهنگی در زمینهٔ نقد ادبی
• برگزاری سمینار بزرگداشت رضا براهنی در دانشگاه تورنتو

• ۱۳۹۳: انتشار «منتخب اشعار رضا براهنی: شعرهای منتشرشده به‌همراه شعرهای جدید»
• حضور در فیلم مستند «کیمیا و خاک» دربارهٔ خودش به کارگردانی پسرش ارسلان

• ۱۳۹۴: انتشار مجموعه یادداشت‌های «از پس باده‌پیمایی اژدها در تموز»

• ۱۳۹۵: دریافت تندیس چهره‌های شاخص شعر آوانگارد

• ۱۳۹۶: انتشار مجموعه اشعار ترکی آذربایجانی شاعران ایرانی با عنوان «بال دنیزی یاغیر گیجه باغیندان شعر مجموعه‌سی» با ترجمهٔ صمد صباغ، شامل چند شعر ترکی از رضا براهنی

آثار رضا براهنی

اشعار

• آهوان باغ (۱۳۴۱)
• جنگل و شهر (۱۳۴۳)
• شبی از نیمروز(۱۳۴۴)
• مصیبتی زیر آفتاب(۱۳۴۹)
• گل بر گسترده ماه(۱۳۴۹)
• ظل الله(۱۳۵۸)
• نقاب‌ها و بندها (انگلیسی)(۱۳۵۶)
• غم‌های بزرگ(۱۳۶۳)
• بیا کنار پنجره(۱۳۶۷)
• خطاب به پروانه‌ها
• اسماعیل(۱۳۶۶)

رمان

• آواز کشتگان
• رازهای سرزمین من
• آزاده خانم و نویسنده‌اش، ناشر: انتشارات کاروان
• الیاس در نیویورک
• روزگار دوزخی آقای ایاز
• چاه به چاه
• بعد از عروسی چه گذشت
• نقد ادبی
• طلا در مس
• قصه‌نویسی
• کیمیا و خاک
• تاریخ مذکر
• در انقلاب ایران
• خطاب به پروانه‌ها یا چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم
• گزارش به نسل بی سن فردا (سخنرانیهاومصاحبه‌ها)