آریل دورفمان خالق رمان ناپدید شدگان
Loading...
آریل دورفمان نویسنده، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر و خالق رمان ناپدید شدگان (بیوه ها) در سال 1942 در بوئنوس آیرس آرژانتین چشم به جهان گشود.
پدرش از اهالی اودسا در اوکراین بود و در دانشگاه اقتصاد تدریس می‌کرد و مادرش فنی زلوکوویچ از یهودیان رومانی-مولداوی بود.
کمی پس از تولد خانواده‌اش به آمریکا نقل مکان کردند و او ده سال از دوران کودکی خود را در ایالات متحده گذراند. او به همراه خانواده در سال ۱۹۵۴ به شیلی رفتند.
آریل دوفمن Ariel Dorfman پس از حضور در دانشگاه شیلی در سال ۱۹۶۶ با آنگلیکا مالیناریچ ازدواج کرد و در سال ۱۹۶۷ به شهروندی شیلی درآمد به همین خاطر او بیشتر به عنوان یک نویسنده شیلیایی معروف است.
در سال‌های ۱۹۶۸ تا ۱۹۶۹ برای تحصیلات تکمیلی به دانشگاه کالیفرنیا، برکلی رفت و سپس به شیلی بازگشت.
دورفمان از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۳ میلادی، مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور وقت شیلی، سالوادور آلنده بود و در این زمان به همراه آرماند متلارت، نویسنده و جامعه‌شناس بلژیکی هم‌عصرش، کتاب «چگونه دانلد داک را بخوانیم» را در انتقاد به کمیک‌های دیزنی نوشت.
شبی که علیه رئیس‌جمهور کودتا شد، دورفمان می‌بایست در کاخ ریاست جمهوری حضور میداشت اما او بی‌آنکه از وقایع در شرف وقوع خبر داشته باشد، شیفت خود را با یکی از دوستانش جا به جا کرد و در نتیجه از مرگ نجات یافت.
او پس از مرگ آلنده، از شیلی تبعید شد و پس‌ازآن در کشورهای مختلفی ازجمله فرانسه، هلند و آمریکا زندگی کرد.
او از سال ۱۹۸۵ میلادی در دانشگاه دوک در ایالت کارولینای شمالی آمریکا، به‌عنوان استاد مطالعات آمریکای لاتین تدریس می‌کند.
آریل اولین کتاب خود را با نام «تخیل و خشونت» در سال ۱۹۶۸ میلادی نوشت.
این کتاب که در آمریکا منتشر شد، شامل مجموعه مقالاتی است درباره ادبیات آمریکای لاتین در قرن بیستم و نقش این ادبیات به‌عنوان ابزار مقاومت در برابر انواع ارعاب و فشارهایی که ملت‌های آمریکای لاتین تجربه می‌کنند.
آثار دورفمان اکثرا بیانگر ظلم استبداد و محاکمه‌ها و تبعیدها است.
آریل دورفمان در مصاحبه‌ای می‌گوید:
«من دائما در تلاش هستم تا بفهمم چطور می‌توان یک تجربه را صادقانه بیان کرد؛ تعداد خیلی کمی از مردم دنیا این را درک می‌کنند. مثلا این‌که بیشتر دوستان شما ناپدید یا شکنجه شوند و شما در جست‌وجوی راهی برای بیان آن به نحوی باشید که بقیه مردم در بقیه جاها بتوانند آن را خوانده و درک کنند.»
در حالی که برخی نویسندگان در کار ترکیب داستان و سیاست یا ناتوانند یا تمایلی احساس نمی‌کنند، آریل دورفمان را از این کار گریزی نیست.
او معتقد است که نوشتن ابزاری در خدمت نخبگان نیست تا به یاری آن خود را از واقعیت‌های تاریخی دور نگه دارند بلکه برای آن است تا آنان تعهد خویش را به انجام رسانند.
او، در عین حال، در آثارش به کشف رنج‌های خود و نیز رنج‌های مردم سرزمینش، شیلی، می‌پردازد.
از دیدگاهی کلی می‌توان گفت بیشتر آثار ادبی دورفمان، اعم از نمایشنامه‌ها و رمان‌هایش، همگی به نحوی به سیاست مربوط می‌شوند.
مواجهه با کودتایی که دولتی مردمی را در میهن او سرنگون و سپس یکی از سرکوبگرترین رژیم‌های دیکتاتوری در تاریخ شیلی را در آن کشور مستقر کرد، تجربه‌ی تلخ و روح‌آزاری بود که اثر ماندگارش در جای‌جای نوشته‌های دورفمان به چشم می‌خورد.
کتابهای دورفمان به بیش از ۴۰ زبان ترجمه‌شده و در بیش از ۱۰۰ کشور به چاپ رسیده است.
نمایشنامه‌های وی نیز مانند کتاب‌هایش شهرت جهانی دارد.
معروف‌ترین نمایشنامه دورفمان، «مرگ و دختر»، برخورد یک قربانی شکنجه سابق با مردی است که او باور دارد پیشتر شکنجه‌گرش بوده است.
رومن پولانسکی Roman Polanski کارگردان مطرح جهان نیز فیلمی موفق بر اساس آن ساخته است.
بیش از بیست عنوان از کتابهای رمان، شعر، نمایشنامه، سفرنامه، مقالات سیاسی و نقد ادبی از او به بیش از سی زبان در دنیا ترجمه شده است و او را در کنار گابریل گارسیا مارکز، کارلوس فوئنتس و میگوئل آنخل آستوریاس، از سرشناس‌ترین نویسندگان آمریکای لاتین می‌شناسند.
عموم آثار دورفمن، بیانگر ظلم، استبداد، محاکمه، شکنجه و تبعید است و نمایشنامه‌هایش نیز مانند کتاب‌هایش شهرت جهانی دارد..
دورفمان تاکنون موفق به کسب جوایز متعددی شده که ازجمله آن‌ها می‌توان به جایزه لارنس‌اولیویه و جایزه انجمن نویسندگان بریتانیا اشاره کرد.
کتاب های آریل دورفمان که با پارسی ترجمه شده است
- بیوه‌ها نوشته دورفمن ترجمه بهمن دارالشفایی، نشر ماهی
- بیوه‌ها نوشته دورفمن ترجمه جمشید نوایی
- رمان ناپدیدشدگان از دورفمن ترجمه احمد گلشیری
- مرگ و دختر جوان ، ترجمه حشمت کامرانی
- مرگ و دختر، ترجمه محمود کیانوش، انتشارات فرهنگ جاوید
- شکستن طلسم وحشت، ترجمه زهرا شمس، نشر کرگدن
- اعتمادنوشته دورفمان ترجمه عبدالله کوثری
- پیامی به ش‍ش م‍ی‍ل‍ی‍اردم‍ی‍ن ک‍ودک جهان: م‍وی‍ه ک‍ن دل‍ب‍ن‍دم، ترجمه کافیه نصیری
- شورش خرگوش‌ها ، ترجمه امیلی امرایی
- آلگرو ترانه زندگی ترجمه حسام امامی
کتاب ناپدید شدگان از آریل دورفمان
این شاهکار دورفمان در سال ۱۹۸۱میلادی به‌چاپ رسید.
عنوان اصلی کتاب Widows است که در ترجمه های فارسی با عناوین مختلفی منتشر شده است:
- در ترجمه‌ی احمد گلشیری و انتشارات آفرینگان کتاب با نام ناپدیدشدگان منتشر شده است
- در ترجمه‌ی دیگری از احمد گلشیری و انتشارات کتاب‌سرا این کتاب را با عنوان زنان گمشدگان روانه بازار شده است
- نشر قطره این اثر را با ترجمه‌ی جمشید نوایی با عنوان بیوه ها منتشر کرده است
- نشر ماهی این کتاب را با ترجمه بهمن دارالشفایی با عنوان بیوه ها منتشر کرده است
برای ما مخاطبان عام ادبیات در ایران که به سبب شرایط کشورمان، از دیرباز تاکنون همواره تصور کرده‌ایم هر رمان و شعری و هر فیلم و نمایشنامه‌ای لزوماً «پیامی»سیاسی هم دارد که در لابلای سطور مستتر است، شاید خواندن آثار دورفمن که آثارش سرشار از مضامین سیاسی است لازم باشد.
لازم، نه از آن رو که ببینیم او چه «پیام‌هایی»را در لابه‌لای صفحات آثارش «پنهان» کرده، بلکه لازم از این نظر که ببینیم او چگونه بدون هیچ پیامی توانسته است برخی از غنی‌ترین و تأمل‌انگیزترین آثار را بنویسد، آثاری که هر یک در جای خود البته دلالت‌های جهانشمول اجتماعی و سیاسی هم دارد بی آنکه به ابتذال «پیام» درغلطد.
این رمان داستان مردم روستایی است که روزی در کنار رودخانه با جسدی روبه‌رو می‌شوند که آب رودخانه با خود آورده
جسد شناخته‌شدنی نیست و از این رو پیرزنی که پدر، شوهر و دو فرزندش گم شده‌اند ادعا می‌کند که جسد به او تعلق دارد. سپس زنان دیگری نیز که هر کدام یک یا چند تن از بستگانشان ناپدید شده‌اند، ادعاهای مشابهی ارائه می‌دهند…
رمان ناپدیدشدگان که اثری جهانی و بی‌زمان است، نُماد هراس‌آورِ موقعیتِ سیاسیِ سراسرِ کشورهای امریکای لاتین می باشد.
گوشه ای از رنج زنانی روایت می شود که تحت جفا و ظلم حکومت‌های دیکتاتوری به‌سر می‌برند؛ زنانی که همسر، پدر و پسرانشان به بهانه‌ی بازجویی توسط مأموران حکومتی برده شده‌اند و دیگر اثری از آن‌ها یافت نمی‌شود و از بی‌خبری حاضر اند حتی جسد عزیزانشان را ببینند اما حداقل از حالشان باخبر باشند.
حوادث این کتاب صوتی بیوه ها ، در یک روستای یونانی اشغال‌شده جریان دارد.
آریل داستان را از زبان مردی دانمارکی روایت می‌کند که توسط حکومت دیکتاتوری سربه‌‌نیست می‌شود.
با توجه به این‌که دورفمان وقایع کتاب را بر اساس اتفاقات تاریخی و مستند خاصی ننوشته است، می‌توان آن را جهان شمول خواند و به هر حکومت ظالم و دیکتاتور و هر ملت ستمدیده ای نسبت داد.
Loading...
